بزرگ ترین خریداران نفت و گاز ایران بعد از مکانیسم ماشه + جدول
بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، بازار انرژی ایران عملاً از مسیرهای رسمی معاملات جهانی کنار گذاشته می‌شود، اما تجربه چند دهه گذشته نشان داده که صادرات نفت و گاز هرگز به صفر نمی‌رسد.
الگوی مشتریان ایران در این شرایط به سمت کشورهایی حرکت می‌کند که یا با آمریکا اختلافات ژئوپولیتیکی دارند، یا توان عبور از تحریم‌ها را در قالب معاملات خاکستری و تهاتر کالا به‌دست آورده‌اند.
بزرگ‌ترین خریداران نفت و گاز ایران پس از مکانیسم ماشه
۱. چین
بزرگ‌ترین شریک انرژی ایران در سال‌های تحریم، با استفاده از شبکه شرکت‌های واسطه و تغییر پرچم نفتکش‌ها، همچنان برای خرید نفت ایران فعال می‌ماند. واردات چین بیشتر در قالب نفت ارزان با تخفیف‌های سنگین انجام می‌شود و بخش عمده‌ای از آن مستقیماً وارد پالایشگاه‌های خصوصی می‌شود تا ردیابی بین‌المللی دشوار گردد.
۲. روسیه
با قرار گرفتن خودش تحت تحریم‌های غرب، روسیه در معاملات انرژی با ایران هم‌راستاتر شده است. بخش مهمی از این همکاری در قالب تبادل نفت و فرآورده‌های نفتی یا پروژه‌های مشترک گازی شکل می‌گیرد تا فشارهای خارجی بی‌اثر شود.
۳. هند
اگرچه در شرایط عادی تحت فشار آمریکا برای کاهش واردات از ایران بود، اما دهلی‌نو در مواقع کمبود عرضه جهانی، به دلیل وابستگی به تنوع منابع، توان بازگشت به خرید نفت ایران را دارد. پرداخت‌ها معمولاً از طریق ارزهای محلی یا تهاتر کالا در این دوره‌ها انجام می‌گیرد.
۴. ونزوئلا
کشوری که خود تحت تحریم‌های سنگین است، بخش زیادی از نفت سنگین مورد نیازش را از ایران دریافت می‌کند و در مقابل، فرآورده‌های پالایشی یا مواد غذایی صادر می‌کند. این همکاری کاملاً خارج از چرخه رسمی تجارت جهانی انجام می‌شود.
نتیجه‌گیری
پس از مکانیسم ماشه، جغرافیای صادرات انرژی ایران کاملاً تغییر کرده و از بازارهای رسمی اروپا و شرق آسیا به سمت شبکه‌های غیررسمی، معاملات تهاتری و شرکای تحریم‌پذیر هدایت می‌شود. این مسیر اگرچه بخشی از درآمد ارزی را حفظ می‌کند، اما به‌دلیل هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، تخفیف‌های اجباری و ریسک حقوقی، سود خالص ایران را کاهش می‌دهد.
