طرح بزرگ تهران برای حذف دلار / سوئیفت روسی-چینی در ایران متولد می‌شود؟

رضا مسرور، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد ایران، در نشست ویژه بریکس، مجموعه‌ای از پیشنهادات راهبردی را برای تعمیق همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای عضو (برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی و اعضای جدید) ارائه داد.

او تأکید کرد که بریکس با سازوکارهای نوینی مانند “بانک توسعه جدید” و حرکت به سمت تجارت با ارزهای ملی، فرصتی تاریخی برای بازآرایی اقتصاد جهانی در اختیار دارد.

مهم‌ترین پیشنهادات ایران به بریکس

ایران با تکیه بر موقعیت منحصربه‌فرد ژئواکونومیک خود، ۸ طرح کلیدی را برای اجرا در مناطق آزاد پیشنهاد کرد:

1. پلتفرم مالی جایگزین دلار: سرمایه‌گذاری مشترک برای ساخت یک سیستم پرداخت و پیام‌رسان مالی امن، با هدف حذف دلار و کاهش هزینه‌های مبادله.
2. منطقه آزاد مالی مشترک: تأسیس یک هاب مالی بین‌المللی در ایران برای استقرار شعب “بانک توسعه جدید بریکس” و بانک‌های مرکزی اعضا.
3. کنسرسیوم حمل‌ونقل: تشکیل یک کنسرسیوم برای سرمایه‌گذاری یکپارچه در زیرساخت‌های ریلی، بندری و جاده‌ای در مناطق آزاد کلیدی مانند چابهار و انزلی.
4. تولید مشترک به جای تجارت کالا: ترکیب مزیت‌های اعضا (انرژی ارزان ایران، فناوری چین، مواد اولیه روسیه) برای تولید محصولات مشترک در خاک ایران.
5. پارک‌های صنعتی-فناوری مشترک: ایجاد پارک‌های تخصصی در حوزه‌هایی مانند پتروشیمی، هوش مصنوعی و انرژی‌های تجدیدپذیر با مدیریت مشترک.
6. پنجره واحد گمرکی دیجیتال: ایجاد یک سیستم یکپارچه برای تسریع و ارزانی حرکت کالا بین مناطق آزاد تمام کشورهای عضو بریکس.
7. مرکز داوری بین‌المللی: تأسیس یک مرکز حقوقی و داوری مورد اعتماد اعضا در یکی از مناطق آزاد ایران برای حل اختلافات تجاری.
8. تسهیم دانش و فناوری: مدرن‌سازی زیرساخت‌های دیجیتال و تشویق سرمایه‌گذاری مشترک برای تعمیق یکپارچگی اقتصادی.

مسرور در پایان تأکید کرد: «مناطق آزاد ایران تنها بازیگران ملی نیستند، بلکه شرکای راهبردی برای کشورهای عضو بریکس هستند و ما آماده‌ایم دروازه‌هایی هوشمند و قابل اعتماد برای همکاری باشیم.»

اهمیت خبر برای شما چیست؟

شاید این خبر در نگاه اول مجموعه‌ای از ایده‌های کلان و دور از دسترس به نظر برسد، اما موفقیت آن می‌تواند تأثیرات ملموسی بر اقتصاد و زندگی روزمره شما داشته باشد:

• کاهش اثر تحریم‌ها: ایجاد یک سیستم پرداخت مستقل از دلار و سوئیفت (SWIFT)، بزرگترین مانع تجارت خارجی ایران یعنی تحریم‌های بانکی را دور می‌زند. این امر می‌تواند واردات کالا و مواد اولیه را آسان‌تر و ارزان‌تر کرده و صادرات را رونق ببخشد.

• ایجاد شغل و رونق اقتصادی: اجرای هر یک از این طرح‌ها (از ساخت کارخانه و پارک فناوری تا توسعه بندر و ریل) نیازمند سرمایه‌گذاری هنگفت و نیروی کار است. این به معنای ایجاد هزاران شغل جدید (چه تخصصی و چه عمومی) و رونق کسب‌وکارهای داخلی است که به این پروژه‌ها خدمات می‌دهند.

• تقویت ارزش پول ملی: اگر ایران بتواند بخشی از تجارت خارجی خود را با ارزهای ملی یا در یک سبد ارزی جدید انجام دهد، تقاضا برای دلار در بازار داخلی کاهش می‌یابد. این امر در بلندمدت می‌تواند به ثبات بیشتر ریال و کنترل تورم کمک کند.

این طرح‌ها فعلاً در حد “پیشنهاد” هستند. تبدیل آن‌ها به واقعیت نیازمند اراده سیاسی قوی در تمام کشورهای عضو بریکس، دیپلماسی اقتصادی فعال و فراهم کردن زیرساخت‌های داخلی لازم در ایران است. موفقیت این طرح‌ها یک شبه اتفاق نمی‌افتد، اما مسیر ترسیم شده می‌تواند آینده اقتصادی متفاوتی را برای کشور رقم بزند.