ناخن را دور نریزید کیلویی ۲۱ دلار میخرند!
آنچه شما به عنوان زباله دور میریزید، در گوشهای دیگر از جهان یک ماده اولیه ارزشمند برای داروسازی است. در چین، یک بازار رو به رشد و عجیب، ناخنهای گرفتهشده انسان را به قیمت کیلویی ۲۱ دلار خریداری میکند تا آن را به پودری درمانی برای بیماریهایی مانند التهاب لوزه تبدیل کند.

این صنعت که در دهه ۶۰ به دلیل رواج لاک ناخن رو به افول بود، اکنون در حال احیای دوباره است و تنها یک شرط دارد: ناخنهایتان طبیعی و بدون لاک باشد.
بر اساس گزارشهای منتشر شده در رسانههای چینی، طب سنتی چین (TCM) باوری دیرینه به خواص درمانی ناخن انسان دارد و آن را مادهای ارزشمند برای تهیه معجونهای درمانی میداند. در حالی که در فرهنگ مدرن، ناخنهای گرفته شده به سطل زباله میروند، شرکتهای داروسازی سنتی در چین آنها را یک منبع کمیاب و گرانبها تلقی میکنند.
از جمعآوری تا فرآوری
روند کار به این صورت است که این شرکتها ناخنها را از منابعی مانند مدارس و روستاها جمعآوری میکنند. سپس این مواد خام به دقت شسته، خشک و آسیاب شده و پودر حاصل از آن در فرمولاسیون داروهایی برای درمان مشکلاتی نظیر نفخ شکم در کودکان و التهاب لوزهها به کار میرود. با توجه به اینکه رشد سالانه ناخنهای یک فرد بالغ به طور متوسط حدود ۱۰۰ گرم است، جمعآوری مقادیر قابل توجهی از این ماده بسیار زمانبر و دشوار است که همین امر قیمت نسبتاً بالای آن را توجیه میکند.
بازار داغ ناخنهای طبیعی
به عنوان نمونه، اخیراً زنی در استان هبی (Hebei) چین که ناخنهای خود را از کودکی جمعآوری کرده بود، توانست آنها را به قیمت هر کیلوگرم ۱۵۰ یوان (حدود ۲۱ دلار) به فروش برساند. جالب آنکه استفاده از ناخن در طب سنتی که در دهه ۱۹۶۰ به دلیل رواج لاکهای شیمیایی و کاهش کیفیت ناخنها به حداقل رسیده بود، امروزه دوباره در حال افزایش است. البته تولیدکنندگان تأکید دارند که تنها ناخنهای دست قابل استفاده هستند و ناخنهای پا در این صنعت کاربردی ندارند.
اهمیت خبر برای شما چیست؟
اهمیت این گزارش در سه جنبه متفاوت قابل بررسی است:
-
۱. تلاقی فرهنگ، سنت و اقتصاد (Cultural Economics): این خبر نمونهای عالی از “اقتصاد فرهنگی” است. یک باور فرهنگی-سنتی (خواص درمانی ناخن) مستقیماً یک بازار اقتصادی با عرضه (جمعکنندگان)، تقاضا (شرکتهای داروسازی) و قیمتگذاری مشخص ایجاد کرده است. این نشان میدهد که ارزش یک کالا همیشه ذاتی نیست، بلکه میتواند توسط باورها، سنتها و روایتهای فرهنگی یک جامعه تعریف و خلق شود. این پدیده در موارد دیگری مانند شاخ کرگدن یا باله کوسه نیز دیده میشود، اما مثال ناخن به دلیل در دسترس بودن جهانی آن، بسیار منحصر به فرد است.
-
۲. چالش میان طب سنتی و پزشکی مبتنی بر شواهد (Evidence-Based Medicine): این گزارش شکاف عمیق بین دو پارادایم پزشکی را برجسته میکند. از یک سو، طب سنتی چین با قدمتی چند هزار ساله بر اساس تجربه و مشاهده، برای ناخن (که عمدتاً از پروتئین بیاثر کراتین است) خاصیت درمانی قائل است. از سوی دیگر، پزشکی مدرن به شدت به این ادعا بدبین است و آن را فاقد مبنای علمی و بیوشیمیایی میداند. این خبر میتواند سرآغاز یک بحث جذاب در مورد “اثر دارونما (Placebo)”، قدرت باور در درمان و نیاز به تحقیقات علمی برای راستیآزمایی ادعاهای طب سنتی باشد.
-
۳. نمادی از اقتصاد چرخشی و استفاده حداکثری از منابع (Circular Economy): هرچند این موضوع ممکن است عجیب یا حتی ناخوشایند به نظر برسد، اما در یک نگاه کلی، این فرآیند نمونهای افراطی از “اقتصاد چرخشی” است. در این مدل، هیچ چیز “زباله” تلقی نمیشود و هر مادهای پتانسیل بازگشت به چرخه مصرف را دارد. این خبر، فارغ از جنبه پزشکی، ذهنیت “استفاده حداکثری از هر منبع موجود” را که در برخی فرهنگهای شرقی ریشهدار است، به تصویر میکشد و درسی غیرمتعارف در مورد مدیریت پسماند و تعریف “ارزش” ارائه میدهد.