تصمیم بزرگ برای یارانه / زمان آغاز فاز جدید تغییرات مشخص شد
در بحبوحه کشمکش شدید میان مجلس و دولت بر سر نحوه اجرای قانون هدفمندی یارانهها، رئیس مجلس از یک تصمیم بزرگ و سرنوشتساز خبر داد: از آبان ماه، سه دهک بالای درآمدی کشور به طور قطعی از لیست دریافت یارانه حذف خواهند شد تا منابع آن به صورت کالابرگ الکترونیکی به سه دهک پایین جامعه تخصیص یابد.

این تصمیم که در پاسخ به تذکرات تند نمایندگان مبنی بر “قانونگریزی” وزارت تعاون اتخاذ شده، بزرگترین جراحی در نظام رفاهی کشور طی سالهای اخیر را کلید میزند و آزمونی بزرگ برای توانایی فنی دولت در شناسایی دقیق دهکها و اجرای عدالت اجتماعی است.
۱. تصمیم نهایی مجلس: حذف از آبان، پرداخت فعلی به سبک قبل
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، در جلسه علنی اعلام کرد که کالابرگ مهرماه طبق روال قبلی (نقدی/اعتباری) به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد. اما نقطه عطف ماجرا از ماه بعد آغاز میشود؛ وی تأکید کرد: «بعد از آن [پرداخت مهر]، وزارت کار مکلف است با حذف یارانه سه دهک پردرآمد، نسبت به پرداخت کالابرگ به دهکهای پایین جامعه اقدام کند.»
۲. فوران خشم نمایندگان از عملکرد دولت
این تصمیم رئیس مجلس پس از آن اعلام شد که چندین نماینده در تذکراتی جداگانه، به شدت از عملکرد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتقاد کردند.
- علیرضا سلیمی، نماینده تهران، دولت را متهم کرد که نه تنها قانون مصوب مجلس برای حذف سه دهک را اجرا نکرده، بلکه “برخلاف آن عمل کرده است”.
- حسین نقدعلی، دیگر نماینده مجلس، با لحنی تندتر گفت: «ما قوانینی در مجلس تصویب میکنیم اما وزارت تعاون برخلاف آن عمل میکند. اگر قرار باشد دولت راه خودش را برود، دیگر نیازی به قانونگذاری نیست.» وی افزود که دولت مکلف به اجرای دقیق قانون بدون تفسیر شخصی است و باید هرچه سریعتر با طراحی سامانه لازم، سه دهک پردرآمد را شناسایی و حذف کند تا منابع حاصل از آن در قالب کالابرگ الکترونیکی به سه دهک پایین جامعه برسد و “عدالت اجتماعی” برقرار شود.
۳. چالش اصلی: شناسایی دقیق دهکها
ریشه اصلی این تاخیر و کشمکش، به چالش بزرگ فنی و اطلاعاتی دولت در شناسایی دقیق و بدون خطای سه دهک پردرآمد بازمیگردد. اجرای موفق این طرح نیازمند یک پایگاه داده جامع و یکپارچه از اطلاعات مالی، اقتصادی و داراییهای تمام شهروندان ایرانی است؛ سامانهای که به نظر میرسد هنوز به طور کامل عملیاتی نشده و هرگونه خطا در شناسایی میتواند به نارضایتیهای اجتماعی گسترده منجر شود.