چند میلیارد دلار ارز گمشده؟
بانک مرکزی از ثبت بیش از ۱۵ میلیارد دلار تعهد ارزی ایفانشده خبر داد؛ بخش عمده تخلفات به کارتهای بازرگانی اجارهای مربوط است.
بانک مرکزی از ثبت بیش از ۱۵ میلیارد دلار تعهد ارزی ایفانشده خبر داد؛ بخش عمده تخلفات به کارتهای بازرگانی اجارهای مربوط است.
بانک مرکزی از ثبت بیش از ۱۵ میلیارد دلار تعهد ارزی ایفانشده طی دو سال گذشته خبر داده است؛ رقمی قابلتوجه که بخش مهمی از آن به سوءاستفاده از کارتهای بازرگانی اجارهای بازمیگردد. طبق اعلام مقامهای ارزی، حدود ۶ میلیارد دلار از این تعهدات مربوط به دارندگان کارتهایی است که عملاً در اختیار افراد غیرواقعی یا فاقد فعالیت اقتصادی مؤثر قرار داشتهاند.
کارتهای بازرگانی اجارهای؛ گره کور بازگشت ارز
ثبت آدرسهای صوری در مناطق محروم
علیرضا گچپززاده، معاون ارزی بانک مرکزی، در نشست فعالان اقتصادی خراسان رضوی در اتاق بازرگانی مشهد، با اشاره به ابعاد نگرانکننده این تخلفات اعلام کرد بررسیها نشان میدهد نشانی بسیاری از دارندگان کارتهای اجارهای در روستاهای دورافتاده یا شهرهای مرزی ثبت شده است؛ موضوعی که شناسایی و پیگیری تعهدات ارزی را با دشواری جدی مواجه کرده است.
۸۰ درصد منابع ارزی بیرون از چرخه رسمی
به گفته معاون ارزی بانک مرکزی، بخش قابلتوجهی از جریان ارزی کشور خارج از نظام بانکی شکل میگیرد. برآوردها نشان میدهد حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد منابع ارزی در بیرون از کانالهای مستقیم بانک مرکزی ایجاد میشود. هرچند بازگشت ارز صادراتی در جریان است، اما موانع اجرایی، حقوقی و ساختاری، این فرآیند را با چالش مواجه کرده است.
بانک مرکزی تنها تصمیمگیر نیست
گچپززاده تأکید کرد سیاستگذاری در حوزه بازگشت ارز، صرفاً در اختیار بانک مرکزی نیست. کارگروه بازگشت ارز متشکل از ۱۱ دستگاه اجرایی است و تصمیمها بهصورت بینبخشی و جمعی اتخاذ میشود؛ موضوعی که گاه زمان اجرا را طولانیتر میکند.
آمار نگرانکننده تعهدات ارزی در سالهای اخیر
پروندهها به دستگاه قضایی ارسال شد
بر اساس اعلام بانک مرکزی، در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۸ میلیارد دلار تعهد ارزی ایفا نشده ثبت شده و این رقم در امسال تاکنون به حدود ۹ میلیارد دلار رسیده است. پرونده این افراد برای پیگیری قانونی به مراجع قضایی و دستگاههای ذیربط ارسال شده است.
شفافسازی درباره تالارهای ارزی
تعطیلی در کار نیست
معاون ارزی بانک مرکزی شایعات مربوط به توقف یا تعطیلی تالارهای ارزی را رد کرد و گفت هیچ برنامهای برای بستن این تالارها وجود ندارد. برخلاف برخی ادعاها، بیش از ۷۰ درصد معاملات ارزی در تالار اول انجام نمیشود و تالار دوم با هدف تعمیق بازار ارز طراحی شده است.
نرخگذاری توافقی در تالار دوم
به گفته وی، بانک مرکزی در تعیین نرخهای تالار دوم دخالتی ندارد و صادرکنندگان میتوانند ارز خود را بر اساس نرخ توافقی بازار عرضه کنند؛ سازوکاری که به افزایش شفافیت و عمق بازار کمک میکند.
صف تخصیص ارز؛ ریشه کجاست؟
اولویتبندی به جای سهمیه استانی
گچپززاده درباره صفهای تخصیص ارز توضیح داد که توزیع منابع ارزی بر اساس اولویتهای کلان انجام میشود و سهمیه مستقلی برای استانها وجود ندارد. به گفته او، شکلگیری صفها بیشتر ناشی از افزایش ثبت سفارشها و نظام اولویتبندی وزارتخانههاست، نه عملکرد بانک مرکزی.
