خبر عالی برای ایران / طالبان و هند دست به کار شدند

 امیرخان متقی پا را از این هم فراتر گذاشت و پیشنهادی غافلگیرکننده مطرح کرد: گفتگوی مشترک کابل و دهلی‌نو با واشنگتن برای رفع کامل موانع و تحریم‌های مرتبط با این بندر استراتژیک. این اقدام نشان‌دهنده یک رویکرد عمل‌گرایانه از سوی طالبان برای شکستن انزوای اقتصادی و کاهش وابستگی تاریخی به پاکستان است؛ تحولی که می‌تواند منافع اقتصادی چشمگیری برای ایران به همراه داشته باشد.

امیرخان متقی پس از دیدار با سوبرامانیام جایشانکار، همتای هندی خود، مذاکرات را “مفصل و گسترده” توصیف کرد. او تاکید کرد: “هند و افغانستان باید درباره چابهار به‌طور مشترک با آمریکا گفت‌وگو کنند، چرا که این مسیر برای تجارت دو کشور اهمیت بالایی دارد و تعطیلی آن پیامدهای منفی به دنبال خواهد داشت.”

این اظهارات از چند جهت حائز اهمیت است:

1. انتخاب چابهار به جای کراچی: افغانستان به طور سنتی برای تجارت خارجی خود به شدت به بندر کراچی پاکستان وابسته بود. این وابستگی همواره به عنوان یک اهرم فشار سیاسی از سوی اسلام‌آباد علیه کابل استفاده می‌شد. روی آوردن طالبان به چابهار، تلاشی مستقیم برای ایجاد یک آلترناتیو قابل اتکا و خارج کردن اقتصاد افغانستان از زیر سایه پاکستان است.
2. سیگنال به آمریکا: پیشنهاد مذاکره با آمریکا نشان می‌دهد که طالبان به دنبال تقابل نیست، بلکه به دنبال تعامل برای به رسمیت شناخته شدن و ادغام در اقتصاد جهانی است. آن‌ها می‌دانند که موفقیت چابهار بدون چراغ سبز آمریکا دشوار خواهد بود.

تحلیل خودرو یک: چابهار، نقطه تلاقی منافع ایران، هند و افغانستان

بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران، سال‌هاست که به عنوان یک پروژه استراتژیک برای دور زدن پاکستان و اتصال مستقیم هند به افغانستان و آسیای میانه مطرح بوده است. حالا با روی کار آمدن طالبان و نیاز شدید این گروه به مسیرهای تجاری جایگزین، این پروژه جانی دوباره گرفته است.

• منفعت برای افغانستان: دسترسی به یک مسیر تجاری امن، ارزان‌تر و سریع‌تر به آب‌های آزاد، بدون نیاز به عبور از خاک پاکستان. این به معنای استقلال اقتصادی بیشتر برای کابل است.
• منفعت برای هند: اتصال به بازار افغانستان و آسیای میانه بدون وابستگی به رقیب منطقه‌ای خود، پاکستان. هند سرمایه‌گذاری سنگینی در چابهار کرده و فعال شدن آن یک پیروزی استراتژیک برای دهلی‌نو محسوب می‌شود.
• منفعت برای ایران: این تحول برای ایران یک فرصت طلایی است. فعال شدن کامل کریدور چابهار به معنای افزایش چشمگیر درآمدهای ترانزیتی، رونق اقتصادی در استان سیستان و بلوچستان و تثبیت جایگاه ایران به عنوان یک “هاب لجستیکی” در منطقه است. این بندر می‌تواند نقش کلیدی در خنثی‌سازی تحریم‌ها ایفا کند و ایران را به یک گره تجاری اجتناب‌ناپذیر در مسیر شمال-جنوب تبدیل نماید.

پیشنهاد وزیر خارجه طالبان برای مذاکره با آمریکا، هوشمندانه است. اگرچه چابهار از برخی تحریم‌های آمریکا معاف است، اما موانع بانکی و بیمه‌ای عملاً فعالیت آن را محدود کرده است. یک گفتگوی سه‌جانبه (با حضور غیررسمی ایران) می‌تواند این گره‌ها را باز کرده و راه را برای شکوفایی این شاهراه اقتصادی هموار سازد. در نهایت، این خبر نشان می‌دهد که چگونه “دیپلماسی اقتصادی” می‌تواند حتی در پیچیده‌ترین شرایط سیاسی، منافع مشترک ایجاد کرده و معادلات منطقه‌ای را به نفع همه بازیگران تغییر دهد.