تاکسی آنلاین برای این افراد ممنوع شد / جایگزین چیست؟
درست زمانی که هزاران خانواده ایرانی به تاکسی‌های اینترنتی به چشم یک راهکار مدرن و کارآمد برای پایان دادن به اضطراب سرویس مدارس فرزندانشان عادت کرده بودند، یک قانون جدید و بی‌صدا، این آسودگی را به یک چالش بزرگ تبدیل کرده است: از این پس، نوجوانان زیر ۱۸ سال به تنهایی حق استفاده از اسنپ و تپسی را ندارند.
این تصمیم که بدون اطلاع‌رسانی شفاف و در آستانه بازگشایی مدارس اجرایی شده، نه تنها والدین شاغل را در تنگنا قرار داده، بلکه ناکارآمدی زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی برای کودکان را بیش از پیش نمایان کرده است.
شلوغی صبحگاهی خیابان‌های تهران در فصل مدارس، امسال با یک سردرگمی جدید برای والدین همراه شده است. گزارش‌های متعدد حاکی از آن است که رانندگان تاکسی‌های آنلاین پس از رسیدن به مبدأ و مواجهه با یک مسافر نوجوان، سفر را با این توضیح کوتاه لغو می‌کنند: “قانوناً مجاز به جابجایی مسافر زیر ۱۸ سال به تنهایی نیستم.”
۱. قانون جدید چیست؟ حذف بی‌صدای یک گروه سنی
بر اساس این قانون که جزئیات و نهاد ابلاغ‌کننده آن به طور شفاف اعلام نشده، تنها افراد بالای ۱۸ سال مجاز به ثبت درخواست سفر هستند و رانندگان موظفند در صورت عدم تطابق سن مسافر، سفر را لغو کنند. این محدودیت در حالی اجرایی شده که بخش بزرگی از کاربران این سرویس‌ها، والدینی بودند که برای رفت‌وآمد فرزندان نوجوان خود به مدرسه، کلاس یا سایر فعالیت‌ها از این اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کردند.
۲. پاک کردن صورت مسئله به جای مدیریت ریسک
به نظر می‌رسد این تصمیم، یک واکنش ساده‌انگارانه به چالش‌های امنیتی و حقوقی حمل‌ونقل نوجوانان است. به جای طراحی سازوکارهایی مانند:
- سرویس ویژه دانش‌آموزی (School Service) با رانندگان تأیید صلاحیت شده.
- گزینه “سفر برای فرزندم” با امکانات نظارتی بیشتر برای والدین.
- تعیین پروتکل‌های امنیتی مشخص برای راننده در مواجهه با مسافر نوجوان.
قانون‌گذار و شرکت‌ها ترجیح داده‌اند با حذف کامل این گروه از کاربران، صورت مسئله را پاک کنند. این رویکرد، نشانه ناتوانی در مدیریت ریسک و پذیرش مسئولیت است.
۳. پیامدهای یک تصمیم: از ترافیک تا اضطراب
این ممنوعیت ناگهانی، پیامدهای مستقیمی بر زندگی شهری خواهد داشت:
- افزایش بار ترافیک: والدینی که اکنون مجبورند شخصاً فرزند خود را جابجا کنند، به ترافیک صبحگاهی و ظهرگاهی دامن خواهند زد.
- افزایش اضطراب خانواده‌ها: والدین شاغل که امکان حضور فیزیکی ندارند، با نگرانی و سردرگمی برای یافتن راهکاری امن و جایگزین مواجه شده‌اند.
- نمایان شدن ضعف زیرساخت: این اتفاق نشان داد که سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر تا چه اندازه برای پاسخگویی به نیاز یک جابجایی امن، در دسترس و کارآمد برای نوجوانان ناتوان است.
