موفقیت بزرگ آبی در تهران رسما رقم خورد / تبریک به تمام مردم
در یک ارزیابی رسمی از استراتژی ارتباطی دولت در بحران آب، سخنگوی صنعت آب اعلام کرد که با اتخاذ رویکرد “اطلاع‌رسانی شفاف” و جلب مشارکت عمومی، نه تنها مصرف آب در تهران ۱۵.۵ درصد کاهش یافته، بلکه تلاش‌ها برای سیاسی کردن این مسئله حیاتی نیز خنثی شده است.
این دیدگاه، ضمن تاکید بر موفقیت‌های کمپین‌های آگاهی‌بخشی، بر نقش شهروندان به عنوان “مدیران مصرف” تمرکز دارد.
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب، در تحلیل وضعیت فعلی مدیریت آب کشور، به تشریح رویکرد دولت در تبدیل بحران آب به یک دغدغه اجتماعی و فنی پرداخت.
استراتژی کلیدی: اجتماعی‌سازی بحران و دوری از سیاست‌زدگی
به گفته بزرگ‌زاده، مهم‌ترین دستاورد اخیر، “اجتماعی و فنی” نگه داشتن موضوع آب بوده است. او معتقد است که خشکسالی‌های متمادی و حساسیت‌های زیست‌محیطی، زمینه را برای گفتگوی صادقانه با مردم فراهم کرد.
- نقش رهبری: پیشگامی رئیس‌جمهور در بیان صریح مشکلات آب و اقلیم، راه را برای اطلاع‌رسانی شفاف توسط نهادهای مسئول هموار کرد.
- مقابله با جنگ روانی: این رویکرد به مقابله با تلاش‌هایی که به دنبال “برهم زدن جامعه” از طریق شایعات بودند، کمک کرد. بزرگ‌زاده به دو نمونه مشخص اشاره کرد:
- پیامک‌های جعلی: ارسال پیامک‌های مشکوک در یک استان مرزی با محتوای “سهمیه‌بندی آب” و لزوم مراجعه به ستاد بحران.
- شایعه صادرات آب: انتشار اخبار کذب مبنی بر صادرات آب خوزستان به کشورهایی مانند کویت.
به گفته وی، این اقدامات با اطلاع‌رسانی به‌موقع و همکاری رسانه‌ها بی‌اثر شدند.
نتایج ملموس: کاهش مصرف و تغییر رفتار شهروندان
این استراتژی ارتباطی، نتایج قابل اندازه‌گیری نیز به همراه داشته است:
- کاهش ۱۵.۵ درصدی مصرف در تهران: ارزیابی‌ها نشان می‌دهد مصرف آب در پایتخت نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش چشمگیری داشته است که نتیجه “مجموعه‌ای از اقدامات” از جمله اطلاع‌رسانی موثر است.
- شهروندان به عنوان “مدیران مصرف”: بزرگ‌زاده تاکید کرد که امروز هر شهروند به “مدیر مصرف آب خود” تبدیل شده و جامعه نسبت به این موضوع حساس و آگاه است و اقدامات اصلاحی را در سطح فردی و خانوار انجام می‌دهد.
نقش محوری رسانه‌ها
سخنگوی صنعت آب از عملکرد “عالی” مجموعه رسانه‌های دیداری، شنیداری و مکتوب در اطلاع‌رسانی شفاف تقدیر کرد. او این رویکرد را در تقابل با گذشته دانست که اخبار وضعیت سدها به صورت غیررسمی در فضای مجازی منتشر می‌شد. در حال حاضر، با مشارکت فراگیر رسانه‌ها، همه مردم در فرآیند تصمیم‌سازی و مدیریت بحران دخیل شده‌اند.
تحلیل و چشم‌انداز: سرنوشت مشترک آبی
بزرگ‌زاده با استفاده از استعاره “کشتی مشترک”، تاکید کرد که آب یک مسئله زیربنایی و مرتبط با رفاه تمام جامعه است و راه حل آن نیز باید جمعی باشد. او گفت: “سرنوشت آبی همه ما مشترک است و مردم این موضوع را به‌خوبی درک کرده‌اند.”
تحلیل تکمیلی: در حالی که تمرکز بر مدیریت مصرف و آگاهی‌بخشی عمومی یک گام مثبت و ضروری است، منتقدان معتقدند که این رویکرد تنها یک وجه از بحران پیچیده آب در ایران را پوشش می‌دهد. چالش‌های ساختاری بزرگ‌تری مانند الگوی کشت ناکارآمد (که بیش از ۹۰ درصد آب را مصرف می‌کند)، فرونشست گسترده دشت‌ها، و مدیریت به هم پیوسته حوضه‌های آبریز همچنان به عنوان مسائل اصلی در دستور کار کارشناسان قرار دارند و نیازمند سیاست‌گذاری‌های کلان و بلندمدت هستند.
