سفره‌ها در شوک/ لوبیا چیتی ۲۹۱ درصد گران شد!
وقتی «گوشت فقرا» به یک کالای لوکس تبدیل می‌شود؛ بررسی آماری که نشان می‌دهد چگونه یک محصول پروتئینی پایه، در یک سال تقریبا ۴ برابر شده و تنها در یک ماه اخیر بیش از ۱۴ درصد گران‌تر شده است.
تازه‌ترین آمار منتشر شده از متوسط قیمت اقلام خوراکی، یک زلزله تورمی را در بازار حبوبات، به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع پروتئینی خانوارها، به تصویر می‌کشد. بر اساس این داده‌ها، متوسط قیمت هر کیلوگرم لوبیا چیتی از حدود ۱۲۴ هزار تومان در مهرماه سال گذشته (۱۴۰۳)، با یک سیر صعودی ویرانگر به ۴۸۸ هزار تومان در مهرماه امسال (۱۴۰۴) رسیده است. این اعداد به معنای یک جهش قیمتی ۲۹۱ درصدی در بازه زمانی تنها یک ساله است. این سونامی قیمتی حتی در بازه کوتاه یک ماهه نیز قدرت تخریب خود را نشان داده و قیمت این محصول را از ۴۲۷ هزار تومان در شهریورماه به ۴۸۸ هزار تومان در مهرماه رسانده که نشان‌دهنده گرانی بیش از ۱۴ درصدی تنها در ۳۰ روز است.
پروتئین ارزان از دسترس خارج شد
لوبیا چیتی و سایر حبوبات، دهه‌ها به عنوان «گوشت فقرا» و جایگزین اقتصادی پروتئین در سفره طبقات متوسط و کم‌درآمد جامعه شناخته می‌شدند. جهش نزدیک به ۳۰۰ درصدی قیمت این کالا در یک سال، به معنای حذف عملی این منبع غذایی حیاتی از سبد خرید میلیون‌ها خانوار است. این اتفاق صرفاً یک چالش اقتصادی نیست، بلکه یک تهدید مستقیم برای امنیت غذایی و سلامت تغذیه جامعه است. وقتی یک کالای پایه که ستون اصلی بسیاری از غذاهای سنتی ایرانی است، چنین تورم افسارگسیخته‌ای را تجربه می‌کند، باید در انتظار پیامدهای نگران‌کننده آن در حوزه سلامت عمومی و افزایش سوءتغذیه بود.
تورم تولید؛ از مزرعه تا بازار
این افزایش قیمت انفجاری، معلول یک زنجیره از فشارهای تورمی است که از مزرعه آغاز و تا قفسه فروشگاه‌ها ادامه می‌یابد. افزایش شدید هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت محصول، شامل قیمت بذر، آب، کود و دستمزد کارگر، در کنار رشد سرسام‌آور هزینه‌های حمل‌ونقل و بسته‌بندی، باعث شده تا قیمت تمام شده برای تولیدکننده به شدت بالا برود. این فشار هزینه‌ای در نهایت به مصرف‌کننده نهایی منتقل می‌شود و اوست که باید تاوان ناکارآمدی‌های ساختاری و تورم ریشه‌دار در اقتصاد را با خالی‌تر شدن سفره خود بپردازد.
سخن پایانی
پرواز ۲۹۱ درصدی قیمت لوبیا چیتی، فراتر از یک عدد و رقم، روایتی تلخ از کوچک شدن سیستماتیک سفره ایرانی است. این آمار نشان می‌دهد که تورم دیگر به کالاهای سرمایه‌ای و لوکس محدود نمانده و با تمام قوا در حال بلعیدن اساسی‌ترین نیازهای زیستی مردم است. وقتی یک منبع پروتئینی ارزان‌قیمت به کالایی دست‌نیافتنی تبدیل می‌شود، این یک سیگنال واضح از فرسایش شدید قدرت خرید و به خطر افتادن امنیت غذایی در سطح ملی است. این اعداد، بیش از هر تحلیل دیگری، ضرورت یک بازنگری فوری و بنیادین در سیاست‌های اقتصادی را فریاد می‌زنند.
