تنظیم باد تایر در هوای سرد و گرم؛ خطاهای رایج و مقدار درست
فشار تایر با دما رابطه مستقیم دارد؛ به‌ازای هر ۱۰ درجه فارنهایت تغییر، حدود ۱ تا ۲ PSI تفاوت ایجاد می‌شود. در سرما فشار کاهش می‌یابد و باید کمی باد اضافه شود، در گرما فشار افزایش می‌یابد و نباید باد را تخلیه کرد. خطاهای رایج شامل بادگیری در حالت گرم و اشتباه در واحد اندازه‌گیری است. فشار تایر باید در حالت سرد اندازه‌گیری شود و از ابزارهایی مانند «تبدیل Bar به Psi» برای تنظیم دقیق کمک گرفته شود. نگهداری فشار مناسب باعث بهبود ایمنی، دوام تایر و کاهش مصرف سوخت می‌شود.
اگر در یک صبح زمستانی ناگهان چراغ هشدار فشار تایر (TPMS) روشن شود، نگران نشوید. ممکن است نه نشتی وجود داشته باشد و نه مشکلی فنی؛ تنها دمای هوا تغییر کرده است. فشار باد تایرها نسبت مستقیم با دما دارد و همین موضوع باعث می‌شود در فصول مختلف، فشار تایر تغییر کند. درک درست از این رابطه ساده، می‌تواند عمر لاستیک‌ها را افزایش دهد و مصرف سوخت را کاهش دهد.
چرا دما بر فشار تایر تأثیر می‌گذارد؟
هوای داخل تایر مانند هر گاز دیگری با تغییر دما منبسط یا منقبض می‌شود. وقتی هوا سرد می‌شود، مولکول‌های هوا فشرده‌تر شده و فشار داخل تایر کاهش می‌یابد. در مقابل، هوای گرم باعث افزایش حجم و بالا رفتن فشار می‌شود.
به‌صورت میانگین، به ازای هر ۱۰ درجه فارنهایت (حدود ۵٫۵ درجه سانتی‌گراد) تغییر دما، فشار تایر حدود ۱ تا ۲ PSI تغییر می‌کند. بنابراین، اختلاف دمای شب‌های سرد زمستان با روزهای گرم تابستان می‌تواند تا ۵–۶ PSI تفاوت ایجاد کند؛ عددی که برای عملکرد و ایمنی خودرو بسیار مهم است.
مفهوم «باد سرد» چیست؟
خودروسازها فشار توصیه‌شده تایر را همیشه برای حالت سرد (Cold Inflation Pressure) تعیین می‌کنند. این یعنی فشار باید زمانی اندازه‌گیری شود که خودرو حداقل سه ساعت متوقف بوده یا کمتر از یک کیلومتر حرکت کرده است. در این حالت، دمای هوا درون تایر با محیط برابر است و عدد به‌دست‌آمده دقیق‌ترین وضعیت را نشان می‌دهد.
اگر در هوای گرم یا بلافاصله بعد از رانندگی بادگیری انجام شود، فشار به‌طور طبیعی بیشتر از حالت واقعی دیده می‌شود و باعث می‌شود تایر بیش از حد باد شود.
خطاهای رایج در تنظیم باد تایر
۱. بادگیری در حالت گرم:
متداول‌ترین اشتباه رانندگان است. اگر پس از رانندگی طولانی باد را تنظیم کنید، وقتی تایر سرد شود فشار واقعی کمتر از مقدار توصیه‌شده خواهد بود.
۲. بی‌توجهی به افت فشار در سرما:
بسیاری از رانندگان در زمستان متوجه افت طبیعی فشار نمی‌شوند و فکر می‌کنند تایر سالم است. در حالی‌که حتی بدون نشتی، افت ۴–۵ PSI در سرما طبیعی است.
۳. استفاده از گیج‌های غیردقیق در پمپ‌های عمومی:
گیج‌های ایستگاه سوخت اغلب کالیبره نیستند. برای دقت بیشتر از گیج دیجیتال شخصی استفاده کنید.
۴. اشتباه در واحد اندازه‌گیری:
بعضی از پمپ‌ها فشار را بر حسب bar و بعضی بر حسب PSI نشان می‌دهند. اگر تبدیل اشتباه انجام شود، فشار بیش از حد یا کم‌باد اتفاق می‌افتد. برای اطمینان از مقدار صحیح، استفاده از ابزار تبدیل Bar به Psi توصیه می‌شود.
هوای سرد: افت فشار پنهان
در روزهای سرد، هوای درون تایر منقبض می‌شود و فشار کاهش می‌یابد.
این پدیده یکی از دلایل اصلی روشن شدن چراغ TPMS در فصل زمستان است.
اگر فشار تایرها ۳۲ PSI تنظیم شده باشد و دمای هوا از ۲۵ درجه به صفر برسد، فشار ممکن است تا حدود ۲۷ PSI افت کند.
این کاهش فشار باعث می‌شود سطح تماس لاستیک با زمین افزایش یابد، مصرف سوخت بالا رود و کنترل خودرو کاهش پیدا کند.
به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند در زمستان حدود ۲ تا ۳ PSI بیشتر از مقدار تابستانی باد بزنید تا افت دما جبران شود. البته نباید از حد مجاز روی برچسب خودرو فراتر بروید.
هوای گرم: افزایش طبیعی فشار
در تابستان یا هنگام رانندگی طولانی، تایر به‌صورت طبیعی گرم می‌شود و فشار داخل آن بالا می‌رود.
این افزایش، معمولاً تا ۴ تا ۶ PSI نسبت به حالت سرد است و کاملاً طبیعی است.
اشتباه رایج این است که راننده در این حالت فشار را کاهش می‌دهد تا عدد برچسب را ببیند.
اما اگر این کار را انجام دهد، پس از سرد شدن تایر، فشار بیش از اندازه پایین می‌آید.
قانون ساده این است:
فشار تایر را همیشه در حالت سرد تنظیم کنید و هرگز باد گرم را تخلیه نکنید.
کنترل فشار در فصول متغیر
در فصل‌های پاییز و بهار که اختلاف دما بین شب و روز زیاد است، بهترین روش بررسی ماهانه فشار تایر است.
حتی اگر سیستم TPMS دارید، بهتر است به‌صورت دستی با گیج معتبر کنترل کنید؛ چون برخی حسگرها افت‌های جزئی را نشان نمی‌دهند.
اگر در طول شب‌ها دما به زیر صفر می‌رسد، فشار تایر را صبح قبل از حرکت بررسی کنید. در مناطق گرم‌تر، عصرها که دما پایین‌تر است زمان بهتری برای بادگیری است.
چگونه فشار درست را پیدا کنیم؟
عدد دقیق فشار تایر همیشه روی برچسب داخل درب راننده یا در دفترچه خودرو نوشته شده است.
اما اگر لاستیک را تعویض کرده‌اید یا برند متفاوتی دارید، ممکن است نیاز به محاسبه مجدد داشته باشید.
در این حالت، دانستن تفاوت واحدها ضروری است:
۱ bar برابر با ۱۴٫۵ PSI است.
با ابزار تبدیل Bar به Psi می‌توانید فشار درج‌شده روی پمپ یا لاستیک را سریع و دقیق به واحد مناسب تبدیل کنید.
جمع‌بندی
فشار تایر با دمای هوا تغییر می‌کند، بنابراین بررسی منظم آن در فصول سرد و گرم اهمیت زیادی دارد.
فشار پایین باعث افزایش مصرف سوخت و کاهش کنترل خودرو می‌شود، در حالی که فشار زیاد، سایش مرکز لاستیک و کاهش چسبندگی را در پی دارد.
بهترین کار این است که همیشه فشار را در حالت سرد تنظیم کنید، واحدها را به‌درستی تبدیل کنید و از گیج دقیق استفاده کنید.
با رعایت این چند نکته ساده و بهره‌گیری از ابزار تبدیل Bar به Psi می‌توانید عمر لاستیک را افزایش داده و رانندگی ایمن‌تری داشته باشید.
