چراغ سبز جدید افغانستان / توافق انجام شد
در پی کاهش تنش‌های سیاسی و امنیتی میان افغانستان و پاکستان طی یک ماه اخیر، وزارت صنعت و تجارت از توافق بر سر تعرفه‌های ترجیحی محصولات زراعتی میان دو کشور خبر داده است؛ امری که از دید آگاهان، می‌تواند نشانه‌ای از بهبود تدریجی روابط اقتصادی و تجارتی کابل و اسلام‌آباد باشد.
به گفته آخندزاده، «در نشست دو روزه در اسلام‌آباد، دو طرف به کاهش تعرفه‌های ترجیحی بر محصولات زراعتی و ایجاد سهولت‌های بیشتر بر مبادلات تجارتی میان دو کشور به توافق رسیده‌اند.»
آخندزاده افزود: دو کشور ضمن توافق بر صادرات چهار محصول زراعتی افغانستان (انگور، سیب، انار و بادنجان رومی) تحت تعرفه ترجیحی به پاکستان، در مقابل صادرات چهار محصول پاکستان (کیله، ام، کچالو و کینو) با تعرفه ترجیحی به افغانستان نیز به توافق رسیدند.
بر اساس گفته‌های سخنگوی وزارت صنعت و تجارت، هیئت‌های تجارتی افغانستان و پاکستان همچنین توافق کردند که تا ۳۱ اگست سال ۲۰۲۵ میلادی گذرگاه انگورهده به روی رفت‌و‌آمد از سوی امارت اسلامی و جمهوری پاکستان بازگشایی گردد.
مزایای تجارت افغانستان با پاکستان چیست؟
آگاهان امور اقتصادی ضمن ابراز خوشبینی نسبت به توسعه روابط تجاری میان افغانستان و پاکستان می‌گویند که تجارت دو کشور دارای ویژگی‌ها و مزایایی برای هر دو کشور است که سایر کشورهای همسایه فاقد آن‌اند.
شبیر بشیری، آگاه امور اقتصادی، در مصاحبه با آوا می‌گوید: «بندر کراچی در پاکستان دارای اهمیت استراتژیک برای صادرات، واردات و در مجموع تجارت افغانستان است.»
به گفته این آگاه امور اقتصادی، «نباید فراموش کرد که با در نظر داشت اهمیت برخی از بنادر و سرحدات، و مشابه بودن بازار پاکستان با بازار افغانستان، محصولات کشاورزی و میوه‌جات افغانستان حتی با بسته‌بندی‌های محلی و بدون استندرد نیز در پاکستان قابل فروش است.»
از دید بشیری، «گسترش تجارت و تعاملات اقتصادی با پاکستان مزیت‌های ویژه‌ای نسبت به دیگر کشورها دارد که بر اساس مشابهت‌های تاریخی و جغرافیایی به نفع افغانستان است.»
اما به باور بشیری، «وابستگی جانب افغانستان به پاکستان همواره بیشتر بوده و این حالت، میزان تأمین یک رابطه ایده‌آل اقتصادی میان این دو کشور را مختل می‌کند و باعث می‌شود که پاکستانی‌ها در بحث تأمین منافع‌شان تقاضای بیشتری داشته باشند.»
بشیری تصریح کرد: «زیاده‌خواهی و برتری‌جویی از سوی پاکستان نسبت به افغانستان همیشه وجود داشته، اما از جانب افغانستان این سیاست پذیرفته نمی‌شود. همین موضوع نیز روابط اقتصادی دو کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این وابستگی همچنین باعث شده تا اسلام‌آباد عمدتاً از موقعیت جغرافیایی محاط به خشکی افغانستان، در تعاملات اقتصادی استفاده‌های سیاسی کند.»
بهبود روابط تجاری میان افغانستان و پاکستان
در همین حال، عبدالصدیق جوینده، کارشناس امور اقتصادی، در مصاحبه با آوا، در پاسخ به این پرسش که «آیا روابط تجارتی میان افغانستان و پاکستان در حال بهبود است؟» گفت: «به نظر می‌رسد در هفته‌های اخیر نشانه‌هایی از بهبود روابط اقتصادی میان دو کشور دیده می‌شود.»
به گفته جوینده، «توافق اخیر درباره تعرفه‌های ترجیحی برای برخی محصولات زراعتی و میوه‌جات، یکی از این نشانه‌هاست و این‌گونه توافق‌ها می‌توانند صادرات و واردات را برای هر دو کشور آسان‌تر، سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر کنند.»
هرچند به باور وی، «موانعی مانند مشکلات گمرکی، انسداد مرزها و بی‌ثباتی سیاسی هنوز هم وجود دارد، اما آغاز گفت‌وگوها و امضای توافق‌نامه‌ها نشانه‌ای مثبت از اراده دو طرف برای بهبود روابط تجاری است.»
جوینده نیز بر منافع و مزایای تجارت افغانستان با پاکستان اشاره کرد و گفت: «هرچند افغانستان به‌تازگی راه‌های بدیل تجاری مانند مسیرهای ایران، آسیای میانه و چین را نیز دنبال می‌کند، اما تجارت با پاکستان هنوز هم دارای مزیت‌های خاص و مهمی برای افغانستان است.»
موقعیت جغرافیایی، زیرساخت‌های موجود، تقاضای بازار، محصولات و بازار مشابه، هزینه کمتر حمل‌ونقل، سابقه تجارتی، آشنایی تاجران دو طرف با یکدیگر و اعتماد متقابل به دلیل سابقه تعاملات تجاری، از جمله مزایایی است که جوینده به آن‌ها اشاره کرد.
