لبنان دست رد به سینه کمک ایران زد!
در اقدامی که نشانگر عمق نفوذ تحریم‌های آمریکا و پیچیدگی وضعیت لبنان است، مجتبی امانی، سفیر ایران در بیروت، فاش کرد که دولت لبنان از پذیرش یک بسته کمکی ۶۰ میلیون دلاری از سوی مردم ایران خودداری کرده است.
به گفته امانی که وبگاه “العهد” آن را پوشش داده، مقامات لبنانی دلیل این امتناع را نگرانی از قرار گرفتن تحت تحریم‌های بین‌المللی عنوان کرده‌اند. این رویداد، بیش از یک تراکنش مالی شکست‌خورده، نمایانگر میدان نبرد ژئوپلیتیکی است که لبنان در آن گرفتار شده: از یک سو بحران اقتصادی فلج‌کننده و از سوی دیگر، ترس از مجازات‌های واشنگتن.
اظهارات سفیر ایران نه تنها یک اطلاع‌رسانی، بلکه یک موضع‌گیری انتقادی است که دو هدف اصلی را دنبال می‌کند:
- نمایش حسن نیت ایران: با اعلام عمومی این پیشنهاد، ایران تلاش می‌کند خود را به عنوان یک متحد سخاوتمند و حامی مردم لبنان در شرایط سخت معرفی کند که آمادگی کمک عملی را دارد.
- انتقاد از نفوذ آمریکا: امانی با مقایسه پیشنهاد عملی ایران با وعده‌های عمل‌نشده آمریکا (که به گفته او پس از سه سال هنوز محقق نشده)، تلاش می‌کند ناکارآمدی و عدم صداقت بلوک غرب را در قبال لبنان برجسته سازد و نشان دهد که فشار آمریکا مانع رسیدن کمک به مردم نیازمند می‌شود.
راه رفتن بر لبه تیغ
تصمیم دولت لبنان برای رد این کمک، اگرچه در نگاه اول ممکن است به زیان مردم این کشور تلقی شود، اما ریشه در محاسبات پیچیده سیاسی و اقتصادی دارد:
- ترس از تحریم‌های ثانویه (Secondary Sanctions): سیستم بانکی و نهادهای دولتی لبنان به شدت به شبکه مالی جهانی وابسته‌اند. پذیرش کمک مالی مستقیم از یک نهاد تحت تحریم ایران می‌توانست به سرعت بانک‌های لبنانی و حتی کل دولت را در لیست سیاه وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار دهد. این اقدام به معنای قطع ارتباط با سیستم مالی جهانی و تشدید فاجعه‌بار بحران اقتصادی فعلی بود.
- حفظ موازنه سیاسی داخلی: دولت لبنان یک ساختار شکننده و متشکل از جناح‌های سیاسی مختلف با گرایش‌های متفاوت (از متحدان ایران و حزب‌الله تا نیروهای نزدیک به غرب و عربستان) است. پذیرش کمک ایران می‌توانست توازن داخلی را بر هم زده و دولت را به طرفداری از محور مقاومت متهم کند و حمایت جناح‌های رقیب و حامیان بین‌المللی آن‌ها را از دست بدهد.
- امید به کمک‌های غربی و صندوق بین‌المللی پول: دولت لبنان همچنان امیدوار است که با اجرای اصلاحات مورد نظر غرب، بتواند کمک‌های مالی گسترده‌تری از صندوق بین‌المللی پول (IMF) و کشورهای غربی دریافت کند. پذیرش کمک از ایران می‌توانست این مسیر را به کلی مسدود کند.
