حرکت بزرگ دولت در بازار برنج استارت خورد / پایان کار دلالان؟
دولت در یک اقدام راهبردی برای پایان دادن به سلطه دلالان و کنترل نوسانات قیمتی در بازار برنج، رسماً وارد میدان شده است.
سازمان مرکزی تعاون روستایی با اجرای یک طرح سه‌وجهی شامل “خرید مستقیم از کشاورز”، “ذخیره‌سازی استراتژیک” و “توزیع در شبکه روستا بازارها”، قصد دارد نبض این بازار استراتژیک را در دست گرفته و ضمن حمایت از شالیکاران، آرامش را به سفره مصرف‌کنندگان در ماه‌های پایانی سال بازگرداند.
محمدرضا طلایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی، از آغاز اجرای طرح جامع دولت برای تنظیم بازار برنج و حذف واسطه‌های غیرضروری خبر داد. این طرح که توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران هدایت می‌شود، بر سه محور اصلی استوار است.
گام اول: خرید مستقیم از کشاورز برای حذف دلال
به گفته مدیرعامل سازمان تعاون روستایی، فرآیند خرید مستقیم برنج از کشاورزان از حدود یک ماه پیش آغاز شده و به صورت نامحدود ادامه خواهد داشت. در این طرح:
- همه ارقام برنج از کشاورزان خریداری می‌شود تا سبد کالایی کاملی شکل گیرد.
- قیمت‌گذاری شناور و بر اساس کیفیت محصول است تا حقوق کشاورز تضییع نشود.
هدف اصلی این گام، ایجاد یک خریدار بزرگ و معتبر در بازار است تا کشاورز مجبور نباشد محصول خود را در فصل برداشت به دلیل نیاز مالی، به قیمت پایین به دلالان بفروشد. طلایی تأکید کرد: «با این شیوه، دلالان از بازار برنج حذف می‌شوند.»
گام دوم: ذخیره‌سازی استراتژیک برای کنترل قیمت
تمام برنج خریداری شده، برای ایجاد یک ذخیره راهبردی انبار می‌شود. این ذخایر به عنوان ابزار اصلی دولت برای مدیریت بازار در آینده عمل خواهند کرد. معاون وزیر جهاد کشاورزی توضیح داد: «ما این برنج را برای هر زمانی که نیاز باشد، به‌ویژه برای ماه‌های پایانی سال، ذخیره‌سازی می‌کنیم.» تزریق کنترل‌شده این ذخایر به بازار در زمان اوج تقاضا یا کمبود عرضه، مانع از جهش‌های قیمتی شده و به ثبات بازار کمک خواهد کرد.
گام سوم: توزیع در روستا بازارها برای کاهش قیمت نهایی
برای رساندن برنج به دست مصرف‌کننده نهایی، دولت بر توسعه شبکه “روستا بازارها” تمرکز کرده است. در حال حاضر بیش از ۲۵۰ روستا بازار در سراسر کشور فعال شده‌اند که به عنوان بستری برای فروش بدون واسطه محصولات عمل می‌کنند. این شبکه توزیع، زنجیره تأمین را کوتاه کرده و با حذف هزینه‌های مربوط به واسطه‌های متعدد، قیمت تمام‌شده برای مصرف‌کننده را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
این رویکرد یکپارچه، تلاشی برای مدیریت کامل زنجیره تأمین برنج از مزرعه تا سفره است که در صورت موفقیت، می‌تواند به الگویی برای تنظیم بازار سایر محصولات اساسی کشاورزی نیز تبدیل شود.
