پیام نگران‌کننده برای شالیزارها / دولت به واردات برنج چراغ سبز نشان داد

پس از یک دوره کشمکش میان نهادهای دولتی و مجلس شورای اسلامی، دفتر مقررات صادرات و واردات سرانجام با ارسال نامه‌ای به گمرک ایران، لغو ممنوعیت ترخیص برنج خارجی در فصل برداشت محصول داخلی (از ابتدای تیرماه تا پایان مردادماه ۱۴۰۴) را رسماً ابلاغ کرد.

ماجرا چه بود؟ یک تصمیم پرحاشیه

سیاست ممنوعیت فصلی واردات برنج، یک ابزار حمایتی دیرینه برای جلوگیری از کاهش قیمت برنج ایرانی در زمان عرضه انبوه آن به بازار بود. این سیاست تضمین می‌کرد که شالیکاران بتوانند محصول یک‌ساله خود را با قیمت مناسب به فروش برسانند. امسال اما این روند با چالش مواجه شد:

1. اقدام اولیه دولت: دفتر مقررات در ابتدا ابلاغیه‌ای برای لغو این ممنوعیت صادر کرد.
2. مداخله مجلس: با ورود رئیس مجلس شورای اسلامی، این ابلاغیه متوقف شد تا سیاست حمایتی از کشاورزان پابرجا بماند.
3. تصمیم نهایی دولت: با وجود مخالفت مجلس، دولت مجدداً با ارسال نامه جدیدی به گمرک، بر تصمیم خود مبنی بر لغو ممنوعیت پافشاری کرد و آن را به مرحله اجرا درآورد.

چرا این تصمیم گرفته شد؟ (استدلال موافقان)

اگرچه در خبر به صراحت ذکر نشده، اما تصمیم دولت برای باز کردن دروازه‌های واردات در حساس‌ترین زمان سال برای کشاورزان، معمولاً با اهداف زیر صورت می‌گیرد:

• کنترل قیمت برای مصرف‌کننده: جلوگیری از افزایش قیمت برنج در بازار و کنترل تورم کالاهای اساسی.
• جلوگیری از کمبود و احتکار: اطمینان از وجود ذخایر کافی برنج در بازار و مقابله با هرگونه انحصار یا احتکار احتمالی.
• فشار بر واردکنندگان: پاسخ به تقاضای واردکنندگانی که محموله‌هایشان در گمرک مانده و با هزینه‌های انبارداری مواجه هستند.

چه کسانی نگران هستند؟ (استدلال مخالفان)

مخالفت مجلس و نگرانی اصلی جامعه کشاورزی از این تصمیم ناشی می‌شود:

• ضربه به تولید داخلی: همزمانی عرضه برنج ارزان‌قیمت خارجی با برنج تازه ایرانی، قیمت محصول داخلی را شکسته و انگیزه تولید را از شالیکاران می‌گیرد.
• بی‌اثر شدن زحمات یک‌ساله: کشاورزانی که یک سال برای به ثمر رسیدن محصول خود زحمت کشیده‌اند، در زمان فروش با رقابت نابرابر مواجه می‌شوند.