فرصت طلایی / دروازه تهاتر برای ایران رسما باز شد
در یک چرخش استراتژیک که میتواند نقشه تجاری منطقه را باز ترسیم کند، پاکستان به طور رسمی تمام موانع را از مسیر تجارت تهاتری (کالا به کالا) با ایران، روسیه و افغانستان برداشت. این تصمیم که سیگنالی قدرتمند برای شکلگیری یک بلوک اقتصادی مقاوم در برابر نظام مالی دلاری است، الزام “صادرات پیش از واردات” را حذف کرده و به تجار خصوصی اجازه میدهد تا آزادانه و با انعطاف بیشتر به مبادله کالا بپردازند.

دولت پاکستان با تصویب و ابلاغ مقررات جدید، گامی بلند برای تقویت جایگاه تجاری خود و تعمیق روابط اقتصادی با همسایگان شرقی و شمالی خود برداشته است. این سیاست جدید، تجارت تهاتری را به عنوان یک راهکار عملی برای دور زدن تحریمها و کاهش هزینههای مبادلات بانکی بینالمللی، در مرکز توجه قرار میدهد.
سه تغییر کلیدی در قانون تهاتر پاکستان
بر اساس گزارش رسمی وزارت بازرگانی پاکستان، اصلاحات اعمال شده شامل سه محور اصلی است که فرآیند تجارت را برای بخش خصوصی تسهیل میکند:
- حذف الزام صادرات اولیه: مهمترین تغییر، لغو محدودیت “صادرات پیش از واردات” است. تا پیش از این، یک شرکت پاکستانی برای واردات کالا از طریق تهاتر، ابتدا باید معادل آن کالا صادر میکرد. این مانع بزرگ اکنون حذف شده و مبادله همزمان کالا ممکن است.
- افزایش انعطاف زمانی: مهلت قانونی برای تسویه کامل معامله تهاتری از ۹۰ روز به ۱۲۰ روز افزایش یافته است. این زمان اضافی به تجار اجازه میدهد تا با پیچیدگیهای لجستیکی و هماهنگیها راحتتر کنار بیایند.
- آزادسازی سبد کالایی: محدودیتهای پیشین در مورد نوع کالاهای مجاز برای مبادله در چارچوب تهاتر، به طور کامل برداشته شده است. این اقدام به شرکتها اجازه میدهد تا بر اساس نیاز واقعی بازار به تجارت بپردازند.
چشمانداز استراتژیک؛ شکلگیری یک محور تجاری غیردلاری
این تصمیم صرفاً یک اصلاح فنی نیست، بلکه بخشی از یک پازل بزرگتر ژئوپلیتیکی است.
- همگرایی با ایران، روسیه و افغانستان: این سیاست به طور مشخص سه کشور ایران، روسیه و افغانستان را هدف قرار داده است؛ کشورهایی که همگی به دلایل مختلف (تحریم یا عدم شناسایی بینالمللی) با نظام مالی مبتنی بر دلار دچار چالش هستند.
- تشویق کنسرسیومهای منطقهای: خبرگزاری روسی “تاس” گزارش میدهد که اسلامآباد به شرکتهای خصوصی اجازه داده تا برای گسترش تجارت، کنسرسیومهای چندملیتی با شرکای خود در این سه کشور تشکیل دهند.
- فرصت برای ایران: برای اقتصاد ایران، این یک فرصت استثنایی است. تجار ایرانی میتوانند از این پس صادرات غیرنفتی (مانند محصولات پتروشیمی، کشاورزی و مصالح ساختمانی) را با واردات کالاهای اساسی، صنعتی و مواد اولیه از مسیر پاکستان با هزینه کمتر و بدون نیاز به انتقال ارز تهاتر کنند.