شوک خبری اول صبحی / پایان دوران ارز مسافرتی ارزان
در اقدامی ناگهانی که به معنای پایان دوره ارز مسافرتی ارزان‌قیمت است، بانک مرکزی نرخ رسمی دلار تخصیصی به مسافران خارجی را با جهشی نزدیک به ۴۰ درصد، به مرز ۱۰۱ هزار تومان رساند. این شوک قیمتی که فاصله نرخ ارز مسافرتی را با بازار آزاد به حداقل می‌رساند، یک سیگنال قدرتمند از سوی سیاست‌گذار پولی برای مدیریت تقاضا و حرکت به سوی واقعی‌سازی نرخ‌های ارز در اقتصاد ایران است.
هزینه تأمین ارز برای سفرهای خارجی با تغییرات چشمگیری مواجه شده است. این سیاست جدید، عملاً به حذف یارانه پنهان موجود در این بخش منجر می‌شود.
۱. جزئیات تغییر قیمت
- نرخ جدید: قیمت پایه هر دلار مسافرتی به ۹۶,۴۶۸ تومان افزایش یافته است.
- قیمت تمام‌شده: با احتساب کارمزدهای بانکی و مرکز مبادله، قیمت نهایی برای هر دلار به حدود ۱۰۱,۰۰۰ تومان می‌رسد.
- مقایسه با گذشته: این نرخ در حالی تعیین شده که تا ماه گذشته، مسافران می‌توانستند ارز مورد نیاز خود را با نرخی در محدوده ۷۰,۰۰۰ تا ۷۲,۰۰۰ تومان (معادل نرخ اسکناس در تالار اول مرکز مبادله) تهیه کنند.
- مقیاس افزایش: این تغییر نشان‌دهنده یک جهش قیمتی حدود ۴۰ درصدی در کمتر از یک ماه است.
۲. زمینه و بستر سیاست‌گذاری
این افزایش قیمت، فاصله بین نرخ ارز مسافرتی و نرخ ارز در بازار آزاد را به شدت کاهش می‌دهد. در گذشته، این شکاف قیمتی قابل توجه، انگیزه‌ای برای ایجاد تقاضای کاذب و سوءاستفاده از این سهمیه ارزی ایجاد می‌کرد. اقدام جدید بانک مرکزی را می‌توان تلاشی برای از بین بردن این رانت و مدیریت بهینه منابع ارزی کشور تلقی کرد.
