ایران در مسیر هاب انرژی منطقه / خبر مهم اعلام شد

مهرداد اقلیمی، مدیرکل دفتر تجارت خارجی برق، ضمن رد قاطعانه شایعه صادرات برق در زمان خاموشی‌ها، تأیید کرد که در شرایط فعلی، واردات برق برای جبران ناترازی شبکه، “بسیار بیشتر” از صادرات ناچیز آن است و چشم‌انداز نهایی، تبدیل ایران به چهارراه الکتریکی منطقه با اتصال به روسیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

مهرداد اقلیمی، در تشریح سیاست‌های جدید تجارت برق کشور، بر دو محور اصلی تأکید کرد: مدیریت واقع‌بینانه ناترازی فعلی و توسعه بلندمدت دیپلماسی انرژی.

واقعیت امروز: اولویت با تأمین داخل و افزایش واردات

• توقف صادرات در زمان بحران: اقلیمی با شفافیت اعلام کرد: “دیدگاه ما صادرات برق در زمان‌های پیک مصرف و ناترازی نیست و در این زمان‌ها صادرات ما به طور کامل قطع می‌شود.” صادرات به عراق متوقف شده و تنها در صورت وجود تولید مازاد انجام خواهد شد.
• آمار صادرات ناچیز: سهم صادرات برق در شرایط عادی کمتر از ۱٪ و در وضعیت فعلی به کمتر از ۰.۵٪ کل ظرفیت تولید کشور رسیده است.
• واردات، راهکار جبران ناترازی: در مقابل، ایران برای مدیریت شبکه، به واردات برق روی آورده است. در حال حاضر ۲۵۰ مگاوات برق از ترکمنستان وارد می‌شود و تهاتر “گاز در برابر برق” با ارمنستان نیز برقرار است. به گفته وی، “میزان واردات برق ما بسیار بیشتر از صادرات آن است.”

چشم‌انداز فردا: تبدیل شدن به قطب تبادل انرژی منطقه

• منطق اقتصادی تبادل: مدیرکل توانیر توضیح داد که اتصال شبکه‌های برق، یک استراتژی جهانی برای افزایش امنیت انرژی و کاهش هزینه‌های هنگفت ساخت نیروگاه است. کشورها با این کار می‌توانند در زمان اوج مصرف، از ظرفیت‌های مازاد یکدیگر بهره‌مند شوند.
• تکمیل حلقه همسایگان: ایران هم‌اکنون با تمام همسایگان دارای مرز خاکی (افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان) تبادل الکتریکی دارد.
• پروژه‌های استراتژیک جدید: برنامه‌های کلیدی آینده شامل دو محور اصلی است:

1. اتصال به شمال: ایجاد ارتباط الکتریکی با روسیه از مسیر جمهوری آذربایجان، ارمنستان یا گرجستان.
2. اتصال به جنوب: برقراری ارتباط با قطر و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس از طریق پروژه‌های پیچیده کابل زیردریایی.

• هدف نهایی: اقلیمی هدف نهایی را “احیا و توسعه نقش ایران” از طریق تشکیل “بازارهای منطقه‌ای برق” دانست.