ایران در قلب جاده ابریشم جدید / انقلاب ترانزیتی در راه است
در حالی که نگاهها به پروژههای عمرانی داخلی معطوف است، دولت در حال چیدن قطعات یک پازل بسیار بزرگتر و استراتژیکتر است: تبدیل ایران به قلب تپنده تجارت بینالمللی و چهارراه اصلی ترانزیت اوراسیا. سخنان اخیر وزیر راه و شهرسازی نشان میدهد که دیپلماسی فعال در باکو و اسلامآباد، در کنار پروژههای زیرساختی کلیدی مانند تعریض آزادراه ساوه-سلفچگان، بخشی از یک استراتژی واحد برای اتصال چین به اروپا و روسیه به آبهای گرم از مسیر ایران است.
فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، در حاشیه مراسم آغاز عملیات تعریض آزادراه ساوه-سelfchegan، چشمانداز ژئواکونومیک ایران را تبیین کرد. او تأکید کرد که ایران در حال ایفای دو نقش مکمل و حیاتی در نقشه جدید تجارت جهانی است:
- کریدور شرق به غرب (جاده ابریشم جدید): “بر اساس توافقات با پاکستان، این کشور به عنوان حلقه واسط، کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) را به مرزهای شرقی ایران متصل میکند. از این نقطه، ایران مسئولیت اتصال این مسیر به اروپا را بر عهده خواهد داشت.”
- کریدور شمال به جنوب (INSTC): “همزمان، در نشست سهجانبه ایران-روسیه-آذربایجان در باکو، توافقات نهایی برای تضمین حمل بار در حلقه مفقوده راهآهن رشت-آستارا حاصل شد. با انعقاد قریبالوقوع قرارداد اجرایی با روسیه، این شریان حیاتی برای اتصال روسیه و حوزه قفقاز به آبهای گرم جنوب تکمیل خواهد شد.”
زیرساختها به عنوان ابزار تحقق استراتژی
وزیر راه با اشاره به پروژه تعریض ۶۵ کیلومتری آزادراه ساوه-سلفچگان، آن را نمونهای از اقدامات عملی برای تحقق این چشمانداز خواند. هوشنگ بازوند، مدیرعامل شرکت ساخت، نیز این پروژه را “قلب تپنده کریدور شمال-جنوب و شرق-غرب” توصیف کرد که نشاندهنده تلاقی این دو مسیر استراتژیک در خاک ایران است.
- پروژه: شش خطه کردن آزادراه ساوه-سلفچگان.
- اعتبار: ۱۲ هزار میلیارد تومان.
- مدل تأمین مالی: یک نمونه موفق از مشارکت عمومی-خصوصی (PPP) با سهم ۹۰ درصدی بخش خصوصی و سهم ۱۰ درصدی دولت. این مدل نشاندهنده تغییر رویکرد دولت از تصدیگری به تسهیلگری در پروژههای کلان است.
پیوند دیپلماسی و توسعه
صادق تصریح کرد که این پیشرفتها نتیجه مستقیم “دیپلماسی فعال” دولت در حوزه حملونقل است. جلسات اخیر با وزرای حملونقل کشورهای همسایه در آذربایجان و پاکستان، صرفاً گفتگوهای تشریفاتی نبوده، بلکه به توافقات عملی برای “تضمین بار” و تسریع در پروژههای مشترک منجر شده است که اثرات آن در ماههای آینده ملموس خواهد بود.