دولت ۲۵۶۴ کیلوگرم طلا فروخت / ابزار جدید بانک مرکزی برای کنترل بازار
بانک مرکزی دیگر یک ناظر منفعل در بازار طلا و ارز نیست؛ بلکه با استفاده از ذخایر استراتژیک خود به یک بازیگر فعال و تعیینکننده تبدیل شده است. فروش بیش از ۲.۵ تن شمش طلا از ابتدای سال در مرکز مبادله ایران، نه یک معامله ساده، بلکه یک عملیات پیچیده سیاستگذاری پولی برای کنترل همزمان انتظارات تورمی، مدیریت نرخ ارز و جمعآوری نقدینگی سرگردان از اقتصاد کشور است.
در ادامه سیاست فعال بانک مرکزی در مدیریت بازار داراییها، روز یکشنبه ۴ آبان ۱۴۰۴، در صد و سی و یکمین حراج مرکز مبادله ایران، ۴۸ کیلوگرم شمش طلای استاندارد با ارزش کلی ۶۸۲ میلیارد تومان معامله شد. میانگین قیمت هر کیلوگرم طلا در این حراج ۱۴ میلیارد و ۲۰۸ میلیون تومان (معادل گرمی ۱۴ میلیون و ۲۰۸ هزار تومان) ثبت گردید. با احتساب این معامله، حجم کل شمش طلای عرضه شده توسط این مرکز از ابتدای سال جاری به ۲۵۶۴ کیلوگرم رسید که ارزشی معادل ۲۵.۳ هزار میلیارد تومان (همت) نقدینگی را از سطح بازار جمعآوری کرده است. خریداران این شمشها، تولیدکنندگان و فعالان رسمی دارای مجوز در صنعت طلا هستند.
سه هدف اصلی در پشت پرده حراج طلا
این حراجهای منظم، یک اقدام تصادفی نبوده و سه هدف استراتژیک کلان را دنبال میکنند:
-
الف) مدیریت بازار ارز و کاهش تقاضای سفتهبازی: در اقتصاد ایران، طلا و دلار دو دارایی رقیب برای حفظ ارزش پول در برابر تورم هستند. با افزایش عرضه رسمی طلا و کنترل قیمت آن در یک کانال شفاف، بانک مرکزی جذابیت طلا به عنوان یک کالای سفتهبازی را کاهش میدهد. این امر از هجوم نقدینگی به بازار طلا و سکه جلوگیری کرده و به طور غیرمستقیم، فشار تقاضا بر بازار ارز (دلار) را نیز کنترل میکند.
-
ب) جذب نقدینگی (عملیات بازار باز از نوع جدید): فروش ۲۵.۳ همت طلا به معنای جمعآوری همین مقدار پول نقد از دست فعالان اقتصادی و قفل کردن آن در حسابهای دولتی است. این اقدام، یک ابزار هوشمندانه برای انقباض پولی و مهار نقدینگی سرگردانی است که میتوانست به بازارهای دیگر مانند خودرو، مسکن یا ارز سرازیر شده و موجب ایجاد تورم شود.
-
ج) رسمیسازی و قیمتگذاری مرجع: با ایجاد یک بازار متشکل و رسمی برای معاملات عمده شمش، بانک مرکزی معاملات زیرزمینی را به حاشیه رانده و شفافیت را افزایش میدهد. نرخ کشفشده در این حراجها به یک “نرخ مرجع” و معیار کلیدی برای کل بازار طلا، از عمدهفروشان تا طلافروشان سطح شهر، تبدیل میشود و از حبابهای قیمتی کاذب جلوگیری میکند.