میلیون‌ها نفر منتظر کالابرگ آبان/ این ماه خبری از واریزی هست؟
در حالی که میلیون‌ها خانوار ایرانی چشم‌انتظار واریز مرحله جدید کالابرگ در آبان‌ماه هستند، به نظر می‌رسد این طرح حمایتی در میانه اختلافات و ناهماهنگی‌های دولت و مجلس به کما رفته است. وعده “تثبیت قیمت” کالاهای اساسی که قرار بود مرهمی بر زخم معیشت مردم باشد، اکنون خود به یک علامت سوال بزرگ تبدیل شده و زنگ خطر تکرار شوک‌های قیمتی گذشته را به صدا درآورده است.
در حالی که میلیون‌ها خانوار ایرانی چشم‌انتظار واریز مرحله جدید کالابرگ در آبان‌ماه هستند، به نظر می‌رسد این طرح حمایتی در میانه اختلافات و ناهماهنگی‌های دولت و مجلس به کما رفته است. وعده “تثبیت قیمت” کالاهای اساسی که قرار بود مرهمی بر زخم معیشت مردم باشد، اکنون خود به یک علامت سوال بزرگ تبدیل شده و زنگ خطر تکرار شوک‌های قیمتی گذشته را به صدا درآورده است.
کلاف سردرگم تصمیم‌گیری؛ نه پول مشخص، نه طرح!
دو سال و نیم پس از شروع طرح کالابرگ الکترونیکی، حالا آینده آن از هر زمان دیگری مبهم‌تر است. گزارش‌ها و اظهارات ضد و نقیض مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس، تصویری از یک سردرگمی عمیق را به نمایش می‌گذارد. در حالی که از یک سو وعده “تغییر مدل” و اجرای مرحله پنجم از آبان‌ماه داده شده، از سوی دیگر هنوز هیچ چیز مشخص نیست:
- کدام کالاها؟ لیست نهایی کالاهای مشمول طرح جدید چیست؟
- چقدر اعتبار؟ میزان اعتبار تخصیصی به هر خانوار چقدر خواهد بود؟
- کجا توزیع می‌شود؟ شبکه توزیع چگونه عمل خواهد کرد؟
این طرح که قرار بود جایگزین سیاست پرحاشیه ارز ترجیحی شود، حالا خود در همان باتلاق ابهام گرفتار شده است.
سه سوال کلیدی که بی‌پاسخ مانده است
کارشناسان معتقدند اجرای هرگونه طرح عجولانه بدون پاسخ به سه پرسش اساسی، می‌تواند کابوس جهش قیمتی سال ۱۴۰۱ را تکرار کند. این سه گره کور عبارتند از:
- پول این طرح عظیم از کجا می‌آید؟ منابع پایدار و قطعی برای تأمین مالی این سیاست گسترده چیست؟
- چه کسانی مشمول می‌شوند؟ مبنای دقیق و شفاف برای تعیین دهک‌های برخوردار از این طرح چیست؟
- تثبیت قیمت چگونه ممکن است؟ با کدام مکانیزم قرار است قیمت کالاها در یک بازار متورم، برای چند ماه ثابت نگه داشته شود؟
مردم، قربانیان اصلی کشمکش سیاسی
در نهایت، آنچه در این میان از بین می‌رود، اعتماد و آرامش روانی مردم است. طرحی که از ابتدا با شعار “تقویت سفره مردم” و “عدالت غذایی” روی کار آمد، اکنون به یک موضوع برای چانه‌زنی سیاسی بین پاستور و بهارستان تبدیل شده است. دولت بر اصلاح مدل اصرار دارد و مجلس بر اجرای بی‌چون و چرای قانون پافشاری می‌کند. در این بازی قدرت، این مردم هستند که هر روز با نگرانی قیمت‌ها را رصد می‌کنند و منتظرند تا ببینند سهم واقعی‌شان از این سیاست پر سر و صدا، بالاخره چه خواهد بود. تا زمانی که این کلاف سردرگم باز نشود، کالابرگ همچنان در پیچ ابهام باقی خواهد ماند و سفره‌ها خالی‌تر از قبل، چشم‌انتظار تصمیم نهایی سیاست‌گذاران خواهند بود.
