شکار دلارهای سرگردان در فرودگاه / بانک مرکزی طرح جدید داد

از این پس، توریست‌ها در بدو ورود به فرودگاه‌های بین‌المللی، به جای سردرگمی در بازار غیررسمی، می‌توانند دلار یا یوروی خود را به یک کارت ریالی امن و قابل استفاده در سراسر کشور تبدیل کنند. این طرح که “توریست‌کارت” نام دارد، نه تنها سفر را برای گردشگران آسان‌تر می‌کند، بلکه گامی استراتژیک برای خشکاندن ریشه دلالی و هدایت ارزهای ورودی به اقتصاد رسمی است.

مکانیزم اجرایی طرح “توریست‌کارت”

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در راستای اجرای قانون تأمین مالی و با هدف ساماندهی ارز ورودی، مرحله آزمایشی (پایلوت) طرح جدید خود را کلید زد. بر اساس این طرح:

• محل اجرا: فرودگاه‌های بین‌المللی کشور.
• فرآیند: گردشگران خارجی و اشخاص غیرمقیم می‌توانند ارز خود (مانند دلار و یورو) را در باجه بانک عامل مستقر در فرودگاه بفروشند.
• نرخ تبدیل: ارز آنها بر اساس نرخ متناظر با معاملات در “تالار دوم مرکز مبادله ارز و طلای ایران” خریداری می‌شود.
• محصول نهایی: در ازای ارز فروخته شده، یک “توریست‌کارت” (کارت بانکی ریالی عضو شبکه شتاب) برای گردشگر صادر می‌شود که در تمام پایانه‌های فروش (POS) و دستگاه‌های خودپرداز (ATM) در سراسر ایران قابل استفاده است.

اهداف استراتژیک بانک مرکزی از اجرای این طرح

این اقدام فراتر از یک خدمت ساده به توریست‌ها بوده و سه هدف کلان اقتصادی را دنبال می‌کند:

• الف) جذب منابع ارزی به کانال رسمی: با ارائه یک نرخ رسمی و رقابتی (نزدیک به بازار) و یک راهکار امن، بانک مرکزی انگیزه گردشگران برای فروش ارز در بازار غیررسمی و دلالی را کاهش می‌دهد. این امر به افزایش ذخایر ارزی در دسترس و شفافیت جریان ورودی ارز کمک شایانی می‌کند.
• ب) تسهیل و امنیت برای گردشگران: این طرح، بزرگترین معضل گردشگران در ایران (حمل حجم بالای پول نقد و دشواری تبدیل ارز) را حل می‌کند. استفاده از کارت بانکی، امنیت سفر را افزایش داده و تجربه گردشگر از سفر به ایران را به شکل چشمگیری بهبود می‌بخشد.
• ج) مقابله با اقتصاد خاکستری و پولشویی: با ثبت تراکنش‌ها و رسمی شدن تبادلات مالی گردشگران، شفافیت افزایش یافته و امکان رصد و کنترل جریان‌های مالی برای نهادهای نظارتی فراهم می‌شود.

گام‌های آینده و چشم‌انداز طرح

بانک مرکزی تأکید کرده است که این مرحله، یک فاز آزمایشی است و در آینده به دنبال توسعه آن است. موفقیت این طرح می‌تواند زمینه‌ساز اقدامات بزرگتری باشد، از جمله:

• گسترش شبکه بانک‌های عامل و ارائه خدمات مشابه در هتل‌ها و مراکز توریستی.
• ایجاد زیرساخت برای اتصال این کارت‌ها به سیستم‌های پرداخت بین‌المللی در آینده.
• ایجاد هم‌افزایی میان سیاست‌های ارزی و صنعت گردشگری برای جذب حداکثری توریست.