شاهرگ تامین نفت دنیا زیر دست ایران / حواستان باشد!

تنگه هرمز را به عنوان یکی از شاهراه‌های تأمین انرژی جهان می‌دانند چرا که یک سوم نفت جهان از تنگه هرمز می‌گذرد، شاید برای همین است که برخی از کارشناسان بر این باورند که هر گونه مشکلی در آن پیامدهای اقتصادی را به دنبال دارد، چراکه نفت و فرآورده‌های نفتی کشورهای عضو اوپک از این مسیر عبور می‌کند، بر اساس آخرین آمار و ارقام موجود روزانه بیش از ۱۷ میلیون بشکه نفت خام از تنگه ایرانی عبور می‌کند که بخش اعظمی از نفت و ال ان جی قطر راهی شرق آسیا می‌شود.

تنگه هرمز تأمین کننده ۲۰ درصد از نفت جهان

بخش اعظمی از نفت خام تجاری دنیا از تنگه هرمز تأمین می‌شود و برآوردها نشان می‌دهد که ۲۰ درصد از نفت خام تجاری دنیا از تنگه هرمز عبور می‌کند به طوری که تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عربستان، قطر، عراق، امارات، کویت و ایران از این مسیر عبور می‌کنند.

روزانه حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت در جهان مصرف می‌شود که ۵۳ میلیون بشکه از آن از طریق دریاها جابجا می‌شود؛ سهم تنگه هرمز از این میزان حدود ۳۲ درصد است یعنی یک سوم تجارت دریایی نفت دنیا به خود اختصاص داده است. پیش از این هم فریدون برکشلی  صحه بر این موضوع گذاشته و گفته بود: میزان صادرات نفت خام منبعث از تولید و سهمیه اوپک است. اما مصرف جهانی نفت خام تقریباً ۱۰۰ میلیون بشکه در روز است که ۲۰ میلیون بشکه یا یک پنجم آن از تنگه هرمز عبور می‌کند.

برکشلی ادامه داد: در کنار نفت خام صادرات فرآورده‌های نفتی نیز وجود دارد و باید به صورت جداگانه محاسبه شود.

به گفته وی برای صادرات نفت و فرآورده‌های آن راه جایگزین تنگه هرمز وجود ندارد. البته ممکن است در دراز مدت از طریق خط لوله جایگزینی برای آن ایجاد شود که برای ساخت خط لوله صادرات نفت باید از کف دریا به سمت مدیترانه دریای عربی دریای سرخ ادامه پیدا کند که هم هزینه بسیاری می‌طلبد و هم زمان بر است.

این کارشناس ارشد انرژی یادآور شد: برای یک فاز شاید حتی ۲ یا ۳ سال ولی برای ۲۰ میلیون بشکه خیلی طولانی و پرهزینه است و به محاسبه نیاز دارد که باید در نظر داشت ساخت چنین راه جایگزینی بسیار دشوار است.

صعود ناگهانی قیمت نفت با بسته شدن تنگه هرمز

پس از حمله رژیم صهیونسیتی به کشورمان زمزمه‌های بسته شدن تنگه هرمز و دنبال آن افزایش لجام گسیخته قیمت نفت شنیده می‌شود، محسن قمصری مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در رابطه با اینکه آیا قیمت نفت متأثر از حمله رژیم صهیونسیتی به ایران خواهد شد، گفت: در شرایط موجود اگر تصمیم گیران بازار نفت نخواهند از این وضعیت سو استفاده کنند به نظر نمی‌رسد تأثیری بر قیمت جهانی نفت داشته باشد.

وی ادامه داد: این وضعیت نمی‌تواند بر قیمت نفت تأثیر گذار باشد زیرا چند سالی است که در شرایط تحریم‌ها ایران بازیگر بزرگی در بازار نفت نیست و این شرایط نمی‌تواند بر قیمت جهانی نفت تأثیر گذار باشد

این کارشناس ارشد انرژی در پاسخ به این سوال  که در صورتی که ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند در این شرایط باز هم قیمت جهانی نفت را متأثر نخواهد کرد، خاطر نشان کرد: در صورتی که ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند شرایط متفاوتی پیش رو خواهیم داشت زیرا عبور نفت خام بسیاری از کشورهایی که در قسمت‌های شمالی خلیج فارس هستند می‌تواند متأثر شود و بر قیمت نفت تأثیرگذار خواهد بود.

وی اضافه کرد: امکان پیش بینی دقیقی از افزایش قیمت نفت در شرایطی که تنگه هرمز بسته شود وجود ندارد و می‌توان گفت در صورت بسته شدن تنگه هرمز عبور جریان بازار نفت خام به سمت بازارهای مصرف اثرگذار است که این امر بر افزایش قیمت جهانی نفت اثرگذار خواهد بود که این میزان از تأثیر گذاری بستگی به عوامل متعددی دارد..

مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در خاتمه اضافه کرد: همچنین باید در نظر داشت که کشورهای مصرف کننده برای این شرایط مخازن اضطراری در نظر گرفته‌اند و بستگی دارد که تنگه هرمز برای چه مدت بسته شود که در تعیین قیمت مؤثر است.

با این وجود بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان روزنامه‌های انگیلیسی زبان ادعا کرده‌اند در صورتی که ایران تنگه هرمز را ببندد احتمال آنکه قیمت جهانی نفت به ۳۰۰ دلار هم برسد وجود دارد.

باید در نظر داشت تنها انرژی شرق آسیا وابسته به تنگه هرمز نیست چرا که بر اساس آمار موجود ۲۱ درصد از اقتصاد جهان به نفت و فرآورده‌های نفتی به این منطقه بستگی دارد ضمن آنکه ۳۰ درصد ال ان جی جهان از طریق این شاهراه صادرات می‌شود.

بر اساس این گزارش با توجه به اینکه امنیت انرژی کشورهایی نظیر ژاپن، کره جنوبی، چین، هند و آمریکا به تنگه هرمز وابسته است و از موقعیت استراتژیکی برخوردار است در صورت بروز مشکل در منطقه و اختلال در صادرات کشورهای عضو اوپک انرژی جهانی را با مشکل مواجه کرده و افزایش قیمت جهانی نفت تبعاتی نظیر افزایش قیمت سوخت و بنزین برای این کشورها به دنبال دارد.