ایران، روسیه و آذربایجان پشت میز مذاکره | گره کور شاهراه اقتصادی باز می‌شود؟
در یک گام دیپلماتیک-اقتصادی مهم، مقامات ارشد ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان این هفته در باکو گرد هم می‌آیند تا موانع اصلی بر سر راه تکمیل کریدور استراتژیک شمال-جنوب را برطرف کنند.
این جلسه که در سطح وزیر راه ایران و معاونین نخست‌وزیران روسیه و آذربایجان برگزار می‌شود، می‌تواند نقطه عطفی برای تبدیل ایران به یک شاهراه ترانزیتی کلیدی، اتصال اقیانوس هند به شمال اروپا و کسب درآمدهای هنگفت ارزی باشد.
امین ترفع، رئیس مرکز امور بین‌الملل وزارت راه، این نشست را اتفاقی “بسیار مهم” توصیف کرد که قرار است به صورت یکپارچه به سه چالش اصلی این کریدور بپردازد: زیرساخت‌های حمل‌ونقل، فرآیندهای گمرکی و همکاری‌های انرژی.
۱. گره ریلی: خط آهن حیاتی رشت-آستارا در آستانه اجرا
مهم‌ترین قطعه گمشده پازل ریلی ایران در این کریدور، خط آهن رشت-آستارا است. ترفع اعلام کرد که قرارداد تجاری نهایی بین شرکت ایرانی و پیمانکار روسی در مراحل پایانی قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود به زودی امضا شود. وی افزود: «تاکنون ۸۰ کیلومتر از مسیر تملک شده و ۸۰ کیلومتر باقی‌مانده نیز تا پایان سال تملک خواهد شد تا عملیات اجرایی این پروژه از سال آینده آغاز گردد.»
۲. گره جاده‌ای و گمرکی: روان‌سازی تردد کامیون‌ها
یکی از اهداف اصلی جلسه باکو، ساده‌سازی فرآیندهای گمرکی و رفع موانع تردد کامیون‌ها بین سه کشور است. هدف نهایی این است که کامیون‌های روسی و آذربایجانی بتوانند با کمترین توقف و سریع‌ترین زمان ممکن از خاک ایران عبور کنند. این امر ظرفیت جابجایی کالا را به شدت افزایش داده و درآمد ترانزیتی ایران را به شکل قابل توجهی بالا می‌برد.
۳. همکاری‌های زیرساختی با آذربایجان
در همین راستا، هفته گذشته هیئتی از آذربایجان از پروژه‌های کلیدی ایران بازدید کرد، از جمله مسیر اتصال آذربایجان به نخجوان از خاک ایران و جاده ۱۰۷ کیلومتری کلاله-جلفا. این بازدیدها به منظور هماهنگی برای تسریع در ساخت این زیرساخت‌های مشترک انجام شده است.
تحلیل خودرو یک: کریدور شمال-جنوب چه نفعی برای اقتصاد ایران دارد؟
شاید نام این کریدور پیچیده به نظر برسد، اما موفقیت آن مستقیماً بر اقتصاد کشور و حتی زندگی شما تأثیر می‌گذارد:
- جایگزین کانال سوئز: این کریدور یک مسیر بسیار کوتاه‌تر و ارزان‌تر برای حمل کالا بین هند و روسیه (و سپس اروپا) نسبت به مسیر دریایی سنتی از طریق کانال سوئز است. این یعنی کشتی‌ها و کامیون‌های بیشتری عبور از ایران را انتخاب خواهند کرد.
- درآمد عظیم ارزی: هر کانتینر و هر کامیونی که از خاک ایران عبور می‌کند، برای کشور درآمد ارزی به همراه دارد. با تکمیل این کریدور، ایران می‌تواند به یکی از بازیگران اصلی ترانزیت جهانی تبدیل شده و درآمدی پایدار و غیرنفتی برای خود ایجاد کند.
- ایجاد هزاران شغل: ساخت و نگهداری خطوط ریلی، جاده‌ها، پایانه‌ها، هتل‌ها و خدمات جانبی در طول این مسیر، هزاران فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در استان‌های مختلف کشور ایجاد خواهد کرد.
- اهمیت استراتژیک: تبدیل شدن به مسیر اصلی تجارت دو قدرت بزرگ (روسیه و هند) و کشورهای منطقه، وزن ژئوپلیتیک ایران را به شدت افزایش داده و امنیت اقتصادی و سیاسی کشور را تقویت می‌کند.
این جلسه در باکو تنها یک دیدار دیپلماتیک نیست؛ بلکه تلاشی هماهنگ برای به حرکت درآوردن چرخ‌های یک موتور اقتصادی غول‌پیکر است که می‌تواند در آینده نزدیک، نقشه تجارت جهانی را به نفع ایران تغییر دهد.
