ایران شریک بزرگ این کشور شد
رشد مبادلات کشاورزی ایران و روسیه در ۹ ماهه نخست سال ۲۰۲۵ به ۲۰ درصد رسید؛ رشدی که نشان می‌دهد محوریت همکاری دو کشور عملاً از حوزه انرژی عبور کرده و حالا کشاورزی تبدیل به ستون اصلی تجارت تهران–مسکو شده است.
«اُکسانا لوت» وزیر کشاورزی روسیه با اعلام این آمار، ایران را «یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین شرکای روسیه» در بخش کشاورزی توصیف کرد؛ تعبیری که بیانگر تغییر وزن ژئو‌اکونومیک ایران در تأمین کالاهای اساسی روسیه پس از خروج تدریجی اروپا از بازار این کشور است.
در سمت صادرات روسیه، غلات، دانه‌های روغنی و فرآورده‌هایی مانند روغن آفتابگردان و کلزا همچنان بخش اصلی را تشکیل می‌دهد؛ با این تفاوت که در ماه‌های اخیر عدس خشک و روغن سویا نیز رشد محسوسی پیدا کرده است. در مقابل، ایران از مسیر محصولات تازه — میوه، سبزیجات و آبزیان — بخشی از خلأ واردات اروپایی در بازار خرده‌فروشی روسیه را پوشش داده؛ روندی که از نگاه مسکو «پایدار» ارزیابی می‌شود.
طبق آمار رسمی، ۶۰ درصد کل تجارت دوجانبه ایران و روسیه مربوط به بخش کشاورزی است؛ به همین دلیل رشد ۲۰ درصدی این بخش می‌تواند ارزش مبادلات سال ۲۰۲۵ را تا سطح ۳.۵ میلیارد دلار بالا ببرد؛ یعنی یکی از بزرگ‌ترین جهش‌های غیرنفتی در روابط دو کشور طی دهه اخیر.
در سال جاری، تهران و مسکو «توافق‌نامه مشارکت راهبردی جامع» را اجرایی کردند. ایران هم‌زمان از موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا استفاده می‌کند و توسعه شتاب‌گرفته کریدور حمل‌ونقل شمال–جنوب عملاً هزینه و زمان انتقال محموله‌ها را کاهش داده است. قرار است به‌زودی خط کشتیرانی مشترک نیز راه‌اندازی شود؛ اقدامی که وزن تجارت غیرانرژی را بیشتر تقویت می‌کند.
تجارت دوجانبه ایران و روسیه در سال ۲۰۲۴ حدود ۴.۸ میلیارد دلار بود؛ افزایشی ۱۶.۲ درصدی که نتیجه تعمیق روابط زیرساختی، انرژی، کشاورزی و ترانزیت ارزیابی می‌شود. دو طرف همچنین در حال کار بر روی رفع محدودیت‌های مالی و اتصال سامانه‌های پرداخت هستند؛ مدلی که روسیه به‌طور موازی با هند هم دنبال می‌کند.
با توجه به مسیر فعلی، برآورد می‌شود تجارت ایران و روسیه در سال ۲۰۲۵ به حدود ۵.۸۵ میلیارد دلار برسد؛ رقمی که نشان می‌دهد محور همکاری دو کشور در حال انتقال از «حجم» به «پایداری و ساختار جدید» است.
