آمار تکاندهنده تولید خودرو در ۲۶ سال اخیر
صنعت خودروسازی ایران طی نزدیک به سه دهه اخیر شاهد نوسانات قابل توجهی در میزان تولید بوده است که بررسی دقیق این روند میتواند چشماندازی از تحولات اقتصادی، مدیریتی و فناوری موجود در این بخش را ارائه نماید.

میزان تولید خودرو در سال ۱۳۷۷ حدود ۱,۱۹۳,۲۴۰ دستگاه بود که طی سالهای بعد با افزایش چشمگیر، به اوج تولید ۱,۶۴۲,۵۰۲ دستگاهی در سال ۱۳۹۱ رسید. این رشد مطلوب که ناشی از توسعه ظرفیتهای تولید، حمایتهای دولتی و افزایش تقاضای بازار داخلی بود، نقطه عطفی برای صنعت خودرو سازی در کشور محسوب میشود.
از سال ۱۳۹۱ به بعد اما روند تولید خودرو با کاهش نسبی مواجه شده و در سال ۱۴۰۳ به رقمی حدود ۱,۱۲۰,۶۰۰ دستگاه رسیده است که کاهش حدود ۳۲ درصدی نسبت به اوج خود را نشان میدهد. این افت علاوه بر مشکلات داخلی در مدیریت و تامین قطعات، میتواند انعکاسی از تحولات زیربنایی و محدودیتهای اقتصادی کشور باشد.تغییرات سالانه و چالشهای صنعت خودروسازی کشور
سالهای پرنوسان مانند ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ شاهد فراز و نشیبهای متعددی در میزان تولید بود که بازتابی از عوامل مختلف همچون تحریمهای بینالمللی، نوسانات قیمت ارز، تغییرات مدیریتی و مشکلات تامین قطعات و تکنولوژیهای روز بوده است. بهعنوان نمونه، در سال ۱۳۹۷ تولید به حدود ۸۹۱,۷۸۶ دستگاه سقوط کرد که کمترین میزان در یک دهه اخیر بود.
چشمانداز صنعت خودرو با توجه به روند تولید
بازگشت نسبی تولید خودرو در سالهای اخیر (۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ با حدود ۱,۱۰۰,۰۰۰ دستگاه) میتواند نشانهای از تلاش خودروسازان برای تثبیت بازار و تعدیل چالشها باشد اما همچنان فاصله چشمگیر با دوران اوج محصول نشان از ضرورت بازنگری و اصلاحات ساختاری در بخش صنعت خودرو دارد.
موضوعات کلیدی همچون توسعه فناوری بومی، تأمین قطعات باکیفیت، بهبود کیفیت محصولات و افزایش رضایت مشتریان باید تمرکز اصلی سیاستگذاران و مدیران این حوزه قرار گیرد تا علاوه بر افزایش تولید، بتوانند سهم واقعی صنعت خودرو در اقتصاد کشور را احیا کنند.