سفره ایرانی در محاصره گرانی/ ارزان‌ترین برنج ایرانی کیلویی چند است؟

نگاهی دقیق به لیست قیمت‌های فعلی بازار، تصویری واضح از یک بازار چندقطبی را به نمایش می‌گذارد که هر قشری را به سمت گزینه‌های محدودتری سوق می‌دهد:

• طبقه لاکچری (بالای ۳۵۰ هزار تومان): در قله این بازار، برنج‌هایی قرار دارند که دیگر خرید آن‌ها برای عموم مردم یک رویاست. برنج دودی صدری دم سیاه با قیمت ۴۳۲,۰۰۰ تومان، برنج دودی هاشمی با ۳۹۹,۰۰۰ تومان و صدری دم سیاه آستانه اشرفیه با ۳۹۲,۰۰۰ تومان، این دسته را تشکیل می‌دهند. این ارقام، برنج را در رقابت قیمتی با بهترین انواع گوشت قرمز قرار داده است.

• طبقه متوسط رو به بالا (۲۷۰ تا ۳۵۰ هزار تومان): این بخش از بازار که زمانی برنج‌های ممتاز و مرسوم را در خود جای می‌داد، اکنون به گزینه‌ای گران برای طبقه متوسط تبدیل شده است. برنج‌هایی مانند طارم محلی ممتاز (۲۸۱,۰۰۰ تومان)، هاشمی آستانه اشرفیه (۳۰۷,۰۰۰ تومان) و صدری هاشمی ممتاز (۳۱۵,۰۰۰ تومان) در این دسته قرار می‌گیرند. خرید یک کیسه ۱۰ کیلویی از این برنج‌ها، هزینه‌ای بیش از ۳ میلیون تومان روی دست خانوار می‌گذارد.

• طبقه اقتصادی (زیر ۲۵۰ هزار تومان): این بخش که باید محل حضور برنج‌های ارزان‌قیمت و در دسترس برای عموم باشد، اکنون خود با قیمت‌های بالایی دست و پنجه نرم می‌کند. برنج ندا استخوانی به عنوان یکی از ارزان‌ترین برنج‌های کامل با قیمت ۱۹۰,۰۰۰ تومان و برنج شیرودی با ۱۹۷,۰۰۰ تومان، کف قیمت بازار را تشکیل می‌دهند. این یعنی حتی برای خرید اقتصادی‌ترین برنج کامل، باید نزدیک به ۲۰۰ هزار تومان برای هر کیلو هزینه کرد.

زنگ خطر برای امنیت غذایی: وقتی “نیم‌دانه” هم گران است

اما شاید نگران‌کننده‌ترین بخش این آمار، قیمت برنج‌های شکسته یا “نیم‌دانه” باشد. برنج نیم دانه طارم هاشمی با قیمت ۱۸۵,۰۰۰ تومان و نیم دانه کشت دوم با ۱۸۸,۰۰۰ تومان، نشان می‌دهد که حتی گزینه‌های جایگزین و ارزان‌قیمتی که همواره پناهگاه اقشار کم‌درآمدتر بود، دیگر ارزان نیستند. این قیمت‌ها که تا چند سال پیش برای خرید بهترین انواع برنج کامل پرداخت می‌شد، امروز تنها برای خرید برنج شکسته کافی است و این به معنای حذف تدریجی برنج از سفره بسیاری از خانوارهایی است که دیگر توانایی خرید هیچ‌کدام از این گزینه‌ها را ندارند. این روند، نه تنها یک چالش اقتصادی، بلکه یک بحران تغذیه‌ای و اجتماعی در حال وقوع است.