کالبدشکافی بازار خودرو از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴/ وقتی پراید ۸ سال کارکرده، ۲ برابر مدل صفر قیمت دارد!

پراید، خودرویی که سال‌ها به عنوان اقتصادی‌ترین گزینه برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه شناخته می‌شد، امروز خود به نمادی از حسرت تبدیل شده است.

• قیمت در سال ۱۴۰۰: در آن زمان، یک پراید ۱۳۱ مدل ۱۳۹۹ (با تنها یک سال کارکرد) در بازار آزاد قیمتی بین ۱۲۰ تا ۱۲۷ میلیون تومان داشت.
• قیمت در سال ۱۴۰۴: امروز، یک پراید ۱۳۲ مدل ۱۳۹۱ (با ۱۳ سال کارکرد و ۱۷۶٬۰۰۰ کیلومتر مسافت طی شده) به قیمت پایه ۲۳۰ میلیون تومان آگهی شده است.

این مقایسه یک واقعیت абсурд و تلخ را آشکار می‌کند: قیمت یک خودروی از رده خارج با بیش از یک دهه کارکرد، حالا حدود ۸۰ درصد گران‌تر از یک مدل تقریباً نوی همان خودرو در چهار سال پیش است. این یعنی رویای داشتن حتی ارزان‌ترین و قدیمی‌ترین خودروها نیز برای بخش بزرگی از جامعه به شدت دور از دسترس شده است.

پژو ۲۰۶: نماد تبخیر قدرت خرید طبقه متوسط

پژو ۲۰۶ تیپ ۲ همواره یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کارمندان و طبقه متوسط شهری بود. مقایسه قیمت این خودرو، شاخصی دقیق از عمق فاجعه است.

• قیمت در سال ۱۴۰۰: یک پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۱۴۰۰ صفر کیلومتر در بازار آن روزها به طور میانگین با قیمتی حدود ۲۰۵ میلیون تومان (در بازه ۱۹۵ تا ۲۱۷ میلیون) خرید و فروش می‌شد.
• قیمت در سال ۱۴۰۴: امروز، همان پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۱۴۰۰ (با ۸۳٬۲۰۰ کیلومتر کارکرد) به قیمت ۶۵۸ میلیون تومان برای فروش گذاشته شده است.

این یعنی قیمت یک خودروی ثابت، با مدل یکسان، در عرض چهار سال بیش از سه برابر شده است (رشد دقیقاً ۲۱۵ درصدی). این افزایش سرسام‌آور نشان می‌دهد که خودرو از یک کالای مصرفی برای طبقه متوسط، به یک دارایی ارزشمند و کالای سرمایه‌ای تبدیل شده که خرید آن نیازمند پس‌انداز چندین ساله، آن هم در صورت ثبات قیمت‌هاست.

هایما: از رؤیای مونتاژی تا واقعیت نجومی

جهش قیمت‌ها در بازار خودروهای مونتاژی و به اصطلاح “لوکس‌تر” حتی از این هم شدیدتر بوده است.

• قیمت در سال ۱۴۰۰: یک هایما S5 اتوماتیک مدل ۱۴۰۰ صفر کیلومتر با قیمتی در محدوده ۶۱۸ تا ۶۴۵ میلیون تومان در بازار معامله می‌شد.
• قیمت در سال ۱۴۰۴: امروز، یک هایما S5 اتوماتیک مدل ۱۴۰۴ صفر کیلومتر با قیمت پایه ۲ میلیارد و ۶۱ میلیون تومان آگهی شده است.

این مقایسه نشان می‌دهد که سقف قیمت در بازار خودروهای مونتاژی چینی در این چهار سال بیش از ۲۳۰ درصد رشد داشته و از کانال ۶۰۰ میلیون تومان به کانال ۲ میلیارد تومان پرتاب شده است.

 چرا خودرو به اینجا رسید؟

این سونامی قیمت تنها یک دلیل ندارد و معلول زنجیره‌ای از عوامل اقتصادی ویرانگر است:

1. تورم افسارگسیخته عمومی: رشد نقدینگی و تورم عمومی در کشور، قیمت تمام کالاها و دارایی‌ها را با خود به بالا کشیده است.
2. سقوط ارزش ریال: بخش مهمی از قیمت خودرو (چه داخلی و چه مونتاژی) به نرخ ارز وابسته است. سقوط ارزش پول ملی، هزینه تولید و قیمت نهایی را به صورت نمایی افزایش داده است.
3. سیاست‌های عرضه و تقاضا: محدودیت و ممنوعیت واردات خودرو، در کنار عدم توانایی تولیدکنندگان داخلی برای پاسخگویی به نیاز بازار، یک عدم تعادل شدید ایجاد کرده که به آتش قیمت‌ها دامن زده است.
4. تبدیل خودرو به کالای سرمایه‌ای: مردم برای حفظ ارزش پول خود، به جای مصرف، به خرید خودرو به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری روی آورده‌اند که این تقاضای کاذب، خود باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها می‌شود.

در نهایت، این آمار و ارقام نشان‌دهنده یک واقعیت تلخ است: در چهار سال گذشته، مالکیت خودرو برای بخش بزرگی از جامعه ایرانی از یک “نیاز در دسترس” به یک “رویای دست‌نیافتنی” تبدیل شده است.